Na nedavnom predavanju na Univerzitetu Džons Hopkins u Vašingtonu, istaknuti američki ekonomista i politikolog, Frensis Fukujama predstavio je svoju novu knjigu: “Identitet, zahtev za dostojanstvo i politika ogorčenosti,” u kojoj ističe da su mnogi socijalni pokreti u razvijenim demokratijama zasnovani na borbi za dostojanstvo manjinskih grupa, kao što su rasne i etničke grupe, žene, nezaštićeni radnici.
Po Fukujami socijalni pokreti, koji traju decenijama i koji su doveli da krupnog sveopšteg društvenog napretka, doneli su sa sobom takođe fenomen takozvane političke korektnosti, koji počinje da narušava koheziju tih istih zapadnih demokratija.
Fukujama političku korektnost objašnjava ovako:
“Politička korektnost je neophodna, jer ukoliko se izrazite sa nipodaštavanjem o bilo kojoj manjinskoj grupi, taj čin postaje ne samo uvredljiv, već može da bude protumačen kao napad na lično dostojanstvo za koje se ta grupa upravo bori.”
Međutim, Fukujama ukazuje i na povećanu rascepkanost pomenutih grupa:
“To se vidi u proliferaciji, na primer, rodnih imenica. Fejsbuk korisnicima dozvoljava da upotrebe do 50 različitih zamenica za reč ‘rod’.”
Fukujama se posebno osvrnuo na porast populizma u SAD. Jedan od razloga je neujednačena globalizacija, koja je pomerila ekonomski status američkih belačkih radnika, on tvrdi, na nivo na kojem su Afroamerikanaci bili tokom 1970-tih i 1980-tih.
Ne mali broj koji je ostao bez posla veruje da sistem radi protiv njih, dok ih šira javnost ignoriše od čega nije imuna ni politička elita, kaže Fukujama:
“Sadašnja zdrastvena kriza sa opijatima pogađa uglavnom ruralnu populaciju i radničku klasu belih Amerikanaca. Najnovije procene su da oko 72.000 Amerikanaca godišnje umire od predoziranja. Do izbora 2016. ovo je bilo u velikoj meri nevidljivo za američke vodeće medije, kao i za mnoge Amerikance koji žive u gradovima na istočnoj i zapadnoj obali zemlje.”
Takvo stanje izazivalo je porast nacionalizma među belcima i dovelo populističkog predsedničkog kandidata Donalda Trampa do Bele kuće, tvrdi Fukujama. Trampovi sledbenici ga podržavaju i zbog toga što ne vodi računa o političkoj korektnosti, dodaje on.
Još jedno eksplozivno pitanje je postojeći imigracioni sistem.
“Ukoliko ste pratili ko je sve glasao za Trampa, mogli ste da uočite da je veliki broj Amerikanca iz srednje klase, ne samo radnici, glasalo za njega i to najviše zbog toga što smatraju da dosadašnja imigraciona politike nije bila adekvatna – odnosno da je karakter zemlje počeo da se menja zbog imigracionih tokova.”
Za mnoge prelazak u globalizovanu zajednicu koja ne poznaje granice, je prebrz i uznemiravajući - sve to širi strah, rasizam i ksenofobiju, ističe Fukujama. Njegov predlog je okretanje integrativnijem političkom delovanju, sa širim ciljevima oko kojih bi se okupila većina američkih građana.