Sidni Poatje, koji je probio rasne barijere kao prvi crnac koji je osvojio Oskara za glavnu ulogu u filmu “Poljski ljiljani” i inspirisao celu generaciju za vreme pokreta za građanska prava, preminuo je u 95. godini, saopštio je jedan zvaničnik Ministarstva spoljnih poslova Bahama.
Poatje je stvorio izuzetno filmsko nasleđe tokom samo jedne godine – sa tri filma iz 1967. godine, vreme kada je segragacija preovladavala u većim delovima SAD. U filmu “Pogodi ko dolazi na večeru” glumi crnca čija je verenica belkinja, a “U vrelini noći” je bio Virdžil Tibs, crnački policajac koji se suočava sa rasizmom tokom istrage jednog ubistva. Iste godine je glumio nastavnika u jednoj školi u lošem kraju Londona u filmu “Gospodinu, s ljubavlju.”
Ušao je u istoriju kada je osvojio Oskara za glavnu mušku ulogu za “Poljske ljiljane” 1963 godine. U filmu glumi majstora, lutalicu, koji pomaže nemačkim kaluđericama da sagrade kapelu u pustinji.
Pet godina ranije, Poatje je bio prvi crnački glumac ikada nominovan za Oskara za glavnu mušku ulogu za film “Prkosni”.
Među drugim filmskim klasicima te ere su "A Patch of Blue" iz 1965. godine, u kome tumači čoveka sa kojim se sprijatelji slepa belkinja, "The Blackboard Jungle" i "Grožđe na suncu"- što je uloga koju je ponovio na Brodveju.
Poatje je rođen u Majamiju 20. februara 1927. godine, a odrastao na farmi paradajza na Bahamima i imao samo jednu godinu formalnog školovanja. Borio se protiv siromaštva, nepismenosti i predrasuda, i postao jedan od prvih crnačkih glumaca koji su bili poznati i prihvaćeni od strane mejnstrim publike. Pažljivo je birao svoje uloge, suprotno ideji starog Holivuda da crnački glumci mogu da se pojave samo u kontekstu koji ih unižava, kao čistači cipela, kondukteri vozova ili posluga.
“Volim te, poštujem te, imitiram te”, izjavio je Denzel Vašington, još jedan dobitnik Oskara, uručujući Poatjeu nagradu za životno delo.
Kao reditelj, Poatje je sarađivao sa svojim prijateljem Hari Belafonteom i Bilom Kozbijem na filmu "Uptown Saturday Night" iz 1974, a sa Ričardom Prajorom i Džinom Vajlderom u ostvarenju “Stir Crazy” iz 1980-ih.
1992. Poatje je dobio nagradu za životno delo Američkog filmskog instituta, najprestižniju nagradu posle Oskara, pridruživši se dobitnicima kao što su Bet Dejvis, Alfred Hičkok, Fred Aster, Džejms Kegni i Orson Vels.
Kraljica Elizabeta ga je proglasila za viteza 1974. godine, a služio je i kao ambasador Bahama u Japanu i UNESKO-u. Bio je član odbora direktora kompanije Volt Dizni od 1994. do 2003.
2009. godine, predsednik Barak Obama uručio je Poatjeu najviše američki civilno odlikovanje, predsedničku medalju slobode.
Izrazi počasti Poatjeu
Saučešće porodici i obožavaocima Poatjea izrazio je i bivši predsednik Barak Obama. "Sa svojim revolucionarnim ulogama i jedinstvenim talentom, Sidni Poatje je bio oličenje dostojanstva i plemenitosti, i pokazao da filmovi imaju moć da nas približe jedne drugima. Takođe je otvorio vrata generacijama glumaca."
"Napisala bih ogromnim slovima na nebu: Gospodinu, s ljubavlju. Počivaj u miru, ser Sidni Poatje. Pokazao nam je kako se stiže do zvezda", izjavila je glumica, dobitnica Oskara i TV voditeljka Vupi Goldberg.
"Dostojanstvo, normalnost, snaga, izuzetnost i čisti elektrecitet koji si unosio u svoje uloge su nam pokazali da i mi, crnci, značimo i da smo važni", napisala je na Tviteru glumica Vajola Dejvis.
"Bahami su danas u žalosti i izražavamo najdublje saučešće njegovoj porodici. Ali i dok smo tužni, slavimo život velikog stanovnika Bahama, kulturne ikone, glumca i reditelja, preduzetnika, aktiviste za ljudska i građanska prava, a kasnije i diplomate. Ja se lično divim tom čoveku ne samo zbog njegovih kolosalnih dostignuća, već i zbog toga ko je bio, njegove snage karaktera, spremnosti da ustane za druge, i načina na koji je vodio svoj život", poručio je premijer Bahama Filip Dejvis.
