Dva najveća lanca američkih apoteka - CVS i Volgrins - saopštila su da su postigli preliminarni dogovor da zajednički plate više od 10 milijardi dolara, kao poravnjanje u brojnim parnicama u kojima su ih američke države, gradovi i starosedelačka plemena tužili zbog uloge u krizi zavisnosti od opijata u Americi.
Kriza opijata, koja je izazvala više od 500.000 smrtnih slučajeva u SAD u poslednjih dvadeset godina, pokrenula je seriju tužbi protiv proizvođača lekova, distributera i apoteka, koje su pokrenule žrtve, kao i gradovi, okruzi i države.
Cela pravna slika u vezi sa epidemijom opijata se sada menja. Umesto neizvesnosti da li će kompanije u farmaceutskoj industriji biti pozvane na odgovornost, na suđenjima ili kroz različita poravnjanja, veliko aktuelno pitanje kako će se njihov novac koristiti i da li će dovesti do promena u borbi protiv krize koja se u međuvremenu samo povećala.
Ako najavljene pogodbe budu realizovane, stavlja se tačka na hiljade parnica u kojima su države i lokalne vlasti tvrdile da su američke apoteke izdavale lekove na osnovu recepata koje je trebalo da prepoznaju i označe kao neodgovarajuće.
Računajući pogodbe koje su ranije predložene ili se finalizuju između nekih od najvećih proizvodjača i distributera lekova, ukupna vrednost ovih poravnjanja mogla bi da iznosi više od 50 milijardi dolara. Većinu tog novca treba da koriste državne i lokalne vlasti u suzbijanju epidemije opijata.
"Još jedan krivac za krizu predoziranja u zemlji moraće da plati cenu", izjavila je Kortni Geri-Alen, direktorka nevladine organizacije iz Mejna koja se bavi projektima oporavka od bolesti zavisnosti (Maine Recovery Advocacy Project.)
Geri-Elen, koja je članica saveta koji će odlučiti kako će država Mejn iskorisiti sredstva dobijena u pogodbama sa apotekama, kaže da će više novca za borbu protiv tog problema svakako biti korisno. U njenoj državi, te potrebe uključuju dodatne krevete u klinikama za medicinsku detoksikaciju i lečenje.
Prema trenutnim planovima, CVS će isplatiti 4,9 milijardi lokalnim vladama i oko 130 miliona indijanskim plemenima, u roku od deset godina. Volgrins će platiti 4,8 milijardi dolara vladama i 155 miliona dolara starosedelačkim plemenima u narednih 15 godina. Tačna suma zavisi od toga koliko će se vlada pridružiti ovim pogodbama.
Najveći deo smrtnih slučajeva predoziranja opijatima u početku je uključivao lekove izdate na recept. Kako su vlade, lekari i kompanije preuzimali korake da otežaju pristup i zloupotrebu tih lekova, ljudi koji su razvili zavisnosst od njih su sve više prelazili na heroin, koji je bio smrtonosniji.
Proteklih godina, smrtni slučajevi zbog opijata su dostigli rekordne nivoe od oko 80.000 godišnje. Većina slučajeva uključuje ilegalno proizvedenu verziju moćnog leka fentanil, inicijalno proizvodenog u laboratorijama.
Samo nekoliko sudskih pogodbi je postignuto u većem iznosu od poravnjanja na koje su pristali CVS i Volgrins. Farmaceutska kompanija Džonson i Džonson pristala je da plati 5 milijardi dolara.
Kompanija Perdju farma, proizvodjač oksikontina, moćnog leka protiv bolova koji je brzo izazivao zavisnost kod pacijenata, i članovi porodice Sekler koji su vlasnici te kompanije, predložili su pogodbu koja uključuje isplatu 6 milijardi dolara u gotovini, kao i vrednost kompanije koja bi se pretvorila u novi entitet čiji će se profit koristiti u borbi protiv epidemije opijata. Taj plan je trenutno blokiran na sudu.
