Univerziteti u Kini poslali su u utorak studente kući, a policija je raspoređena na ulicama Pekinga i Šangaja da bi spriječila nove proteste nakon što su građani, nezadovoljni oštrim kovid mjerama, tražili ostavku kineskog lidera Ši Đinpinga. Riječ je o jednom od najvećih javnih protesta u Kini poslednjih decenija, prenosi agencija Asošijeted pres.
Vlasti su ublažile neke mjere nakon protesta u najmanje devet gradova, uključujući i Hong Kong - ali su najavile da će se i dalje držati strategije "nulte tolerancije" na kovid zbog kojih milioni ljudi nisu mogli mjesecima da napuštaju domove. Bezbjednosne snage privele su, za sada, nepoznat broj ljudi i pojačale nadzor.
Imajući u vidu jake policijske snage, u utorak nije bilo informacija o protestima u Pekingu, Šangaju ili drugim većim gradovima gdje je proteklog vikenda na ulice izašao veliki broj ljudi. U pitanju su najrasprostranjeniji protesti od kako je vojska 1989. godine ugušila prodemokratski studentski pokret na trgu Tjananmen.
U Hong Kongu, nešto više od desetak ljudi protestovalo je na jedno univerzitetu.
Univerzitet Cingua u Pekingu, gdje se protestovalo tokom vikenda, i druge škole u glavnom gradu i u južnoj provinciji Guangdong poslali su studente kući. Školske vlasti saopštile su da ih na taj način štite od kovida 19, ali je tim potezom smanjena i vjerovatnoća da će biti novih protesta.
Studentima na Univerzitetu Cingua, gdje je i Ši studirao, u nedelju je saopšteno da mogu da idu ranije kući, a organizovan im je i prevoz. Univerziteti su takođe saopštili da će časovi i ispiti biti virtuelni.
Vlasti se nadaju da će "smiriti situaciju" tako što će isprazniti kampuse, kaže Dali Jang, ekspert za Kinu na Univerzitetu Čikaga.
Jang ocjenjuje da će se grupe možda smjenjivati u protestima, u zavisnosti od toga koliko će biti čvrst stav vlade.
Policija, po svemu sudeći, pokušava da se obračuna sa demonstrantima van očiju javnosti, da bi moguće skrenula pažnju sa obima protesta ili izbjegla da se ohrabre drugi. Na kineskim društvenim mrežama izbrisani su video snimci i objave o protestima.
Nema ni saopštenja o pritvaranjima, mada su novinari izvijestili o hapšenju demonstranata, a na objavama na društvenim mrežama navodi se da su građani u pritvorima ili da su nestali.
U Šangaju, policija je u ponedeljak veče zaustavljala pješake i provjerala im telefone, tražeči možda zabranjene aplikacije kao što je Tviter ili snimke protesta, navodi jedan očevidac za AP. Takođe je rekao da je išao na proteste, ali da nikoga nije bilo kada je došao.
Na fotografijama protesta tokom vikenda vidi se kako policija pritvara građane. Neki su uhapšeni tokom racija poslije protesta. Jedna osoba koja živi blizu mjesta protesta u Šangaju privedena je u nedelju i držana u pritvoru do utorka, prema navodima prijatelja koji su instistirali na anonimnosti u strahu od odmazde vlasti.
U Pekingu, policija je u ponedeljak ispitivala jednog stanovnika koji je prethodnu noć bio na protestima i upozorila ga da to više ne radi, prenosi AP pozivajući se na anonimni izvor.
Kineska strategija nulte tolerancije pomogla je da broj oboljelih bude manji nego u Sjedinjenim Državama i drugim zemljama, ali je globalni zdravstveni eksperti sve više kritikuju kao neodrživu. Nezadovoljstv javnosti zbog oštrih restrikcija poraslo je nakon što neki građani, izlolovani kod kuće, nisu mogli da nabave hranu i lijekove.
Protesti tokom vikenda izazvani su bijesom javnosti zbog smrti najmanje 10 osoba u požaru na dalekom zapadu zemlje prošle nedelje, nakon kojeg su počela da se postavljaju pitanja da li su oštre mjere spriječile dolazak vatrogasaca ili bijeg žrtava.
Protesti solidarnosti održani su širom svijeta, a strane vlade pozvale su Peking na uzdržanost.
"Podržavamo pravo građana svugdje da mirno protestuju, i iskažu svoje stavove, primjedbe, nezadovoljstvo", rekao je američki državni sekretar Entoni Blinken u Bukureštu.
U međuvremenu, britanska vlada pozvala je kineskog ambasadora na razgovor u znak protesta zbog hapšenja i prebijanja novinara BBC-ija u Šangaju. Međutim, kineske vlasti osporile su britansku verziju događaja i navele da se novinar, Edvard Lorens, nije identifikovao.
