Sjedinjene Države su u petak objavile novu rudu sankcija ruskim preduzećima, bankama, proizvođačima i pojedincima, a na meti su bili entiteti koji su pomagali Rusiji da izbjegne kaznene mjere koje su joj već uvedene zbog invazije na Ukrajinu. Nove sankcije su posle višednevnih pregovora dogovorile i članice EU.
Ruski rudarsko-metalurški sektor je među entitetima kojima su uvedene neke od "najznačajnijih sankcija do sada", saopšteno je iz američkog Sekretarijata za finansije.
Cilj najnovijeg poteza, preduzetog u koordinaciji sa saveznicima iz Grupe 7 (G7), je da se kazni 250 pojedinaca i firmi, uvedu finansijske blokade bankama, trgovcima oružjem i tehnološkim kompanijama povezanim sa proizvodnjom oružja. Takođe su sankcionisani oni koji izbjegavaju sankcije u zemljama od Ujedinjenih Arapskih Emirata do Švajvcarske.
G7 je u saopštenju naveo da preduzima akciju protiv aktera iz trećih zemalja koji "materijalno podržavaju ruski rat u Ukrajini", i da potvrđuje podršku Ukrajini.
"Pozivamo treće zemlje ili druge međunarodne aktere, koji pokušavaju da izbjegnu ili podriju naše mjere, da obustave davanje materijalne podrške Rusiji ili se suoče sa teškim posljedicama", navodi se u saopštenju.
G7 je takođe naveo da će proširiti već uvedene ekonomske mjere, i poručio da je riješen da spriječi Rusiju da pronađe nove načine da nabavi savremene materijale, tehnologiju i vojnu i industrijsku opremu.
Iz te grupe je takođe saopšteno da će nastaviti napore da osigura da "Rusija plati za dugoročnu obnovu Ukrajine" i da preuzima dodatne mjere vezane za ruski finansijski sektor da "dodatno podrije kapacitet Rusije da nastavi sa ilegalnom agresijom".
G7 je pozvao Rusiju da odmah zaustavi agresiju i naglasio da nikada neće priznati nelegalnu rusku ankesiju regiona na istoku Ukrajine, niti Krima.
Iz Stejt departmenta je na prvu godišnjicu ruske invazije saopšteno da su uvedene sankcije protiv više od 60 najviših ruskih zvaničnika, među kojima su ministri i regionalni lideri, kao i preduzeća koja upravljaju programom za nuklearno naoružanje.
Kažnjen je i niz ruskih zvaničnika, entiteta i pojedinaca koji su prema navodima američkih vlasti bili umiješani u krađu ukrajinskog žita. Uvedene su i restrikcije na izdavanje viza za više od 1.200 pripadnika ruske vojske.
Među sankcionisanim zvaničnicima su viši saradnici ruskog predsjednika Vladimira Putina, zatim Olga Skabejeva - jedna od vodećih propagandista na državnoj televiziji, te Oleg Romanenko, koji je imenovan za upravnika ukrajinske nuklearne elektrane Zaporožje, koju su ruska snage zauzele tokom invazije.
"I dalje smo riješeni da podržavamo ukrajinski narod i udvostručavamo napore da promovišemo odgovornost za rat Kremlja", poručio je u saopštenju američki državni sekretar Entoni Blinken.
Sankcijama se blokira sva američka imovina u vlasništvu kažnjenih pojedinaca i entiteta ili ona koju u njihovo ime kontrolišu američki državljani.
U ruskom ratu su poginule desetine hiljada civila i vojnika, milioni su bili primorani da napuste domove, a sela i gradovi su razoreni.
SAD su u petak najavile da će izdvojiti još 10 milijardi dolara za finansijku pomoć Ukrajini, uključujući 250 miliona za popravku energetske infrastrukture oštećene u ruskim napadima.
U Briselu, članice Evropske unije odobrile su 10. paket sankcija Rusiji, saopšteno je iz švedskog predsedništva.
"Zajedno, članice EU su uvele najsnažnije i najdalekosežnije sankcije ikada da bi pomogle Ukrajini da pobijedi u ovom ratu. EU je ujedinjena uz Ukrajinu i ukrajinski narod. Nastavićemo da podržavamo Ukrajinu dok god je potrebno", tvitovalo je švedsko predsedništvo.
Novi paket sankcija obuhvata strožije restrikcije na izvoz, kao i mjere protiv entiteta koji podržavaju rat, šire propagandu ili isporučuju dronove koje Rusija koristi.
Nove sankcije dogovorene su posle trodnevnih pregovora tokom kojih je Poljska odbacivala zahtjev Italije da se uvedu manja ograničenja na uvoz gume, prenijela je agencija Rojters pozivajući se na neimenovane diplomate.
Poljski ambasador je kasnije saopštio da je njegova zemlja uslovno odobrila nove sankcije, prenijeli su poljski mediji.
Sve članice moraju da odobre sankcije da bi one bile primijenjene.
Iz EU je prethodno saopšteno je da je cilj 10. paketa sankcija, od kako je Rusija počela rat, da se oteža Moskvi da finansira rat, te da nabavlja opremu i rezervne djelove za oružje koje koristi protiv Ukrajine.
Najavljeno je sankcionisanje više pojedinaca uključujući, kako ih Zapad naziva, ruske propagandiste, zatim one koje Kijev smatra odgovornim za deportaciju ukrajinske djece u Rusiju, te one koji učestvuju u proizvodnji iranskih dronova koji se koriste na frontu.
Takođe je predviđeno da se većem broju banaka, među kojima su privatna Alfa-bank i onlajn Tinkof, odsječe pristup globalnom sistemu SWIFT i smanjila trgovina između EU i Rusije za više od 10 milijardi dolara.
Povećanje tarifa of 200 odsto
Predsjednik SAD Džo Bajden takođe je potpisao ukaz o povećanju tarifa na ruske proizvode koje Amerika uvozi. To će dovesti do povećanja tarifa na više od 100 ruskih metala, minerala i hemijskih proizvoda vrijednih oko 2,8 milijardi dolara za Rusiju.
Iz Bijele kuće u petak je takođe saopšteno da će SAD od 10. marta uvesti tarifu od 200 odsto na alumunijum i aluminijumske proizvode iz Rusije. Ruski aluminijum proizvodi kompanija Rusal i čini 6 odsto globalnih zaliha. Izvoz u SAD činio je 7 odsto prihoda Rusala u prvoj polovini 2022. godine. Ruski aluminijum predstavlja samo mali dio američkih zaliha.
Međutim, analitičari navode da ako se Rusija odluči na uzvratne mjere, da bi to potencijalno moglo da ograniči izvoz nikla ili paladijuma koji su važni za američki uvoz.
"Naše sankcije imaju i kratkoročne i dugoročne posljedice, koje se odražavaju u problemima s kojima se Rusija suočava da proizvede više oružja, kao i u njenoj izolovanoj ekonomiji. Naši potezi zajedno sa našim partnerima iz G7 pokazuju da ćemo biti uz Ukrajinu koliko god je potrebno", navela je u saopštenju sekretarka za finansije Dženet Jelen.
Jelen prisustvuje sastancima ministara finansija G20 u Indiji. U petak je visokim ruskim zvaničnicima, koji prisustvuju sastancima, poručila da "ih njihov dalji rad za Kremlj čini saučesnicima u Putinovim zvjerstvima".
"Odgovorni su za gubitak života u Ukrajini i za štetu nanesenu globalno", istakla je Jelen.
Na spisku sankcionisanih u petak su desetak finansijskih institucija, među kojima je i najveća banka koja nije u državnom vlasništvu, zatim uvoznici mikroelektronike i proizvođači karbonskih vlakana, jednog od ključnih materijala za odbrambene sisteme.
Takođe je imenovano više od 30 pojedinaca i firmi navodno povezanih sa ruskim naporima da izbjegne sankcije. Među njima su švajcarsko-italijanski biznismen Volter Moreti i njegov biznis, Nurmurad Kurbanov, rusko-turkmenski trgovac oružjem koji je navodno zastupao ruske i bjeloruske vojne firme u inostranstvu, te ruski biznismen Aleksandr Jevgenijevič Udodov, bivši zet ruskog premijera Mihaila Mišustina.
Najmanje 30 zemalja, koje predstavljaju više od polovine svjetske ekonomije, već je uvelo oštre sankcije ruskoj ekonomiji, zbog čega je Rusija najviše sankcionisana država u svijetu.
Uvedena u i ograničenja na cijene ruske nafte i dizela, zamrznuta sredstva ruske centralne banke, te ograničen pristup SWIFT-u, sistemu za globalne finansijske transakcije.
Zapad je direktno sankcionisao oko 2.500 ruskih firmi, vladinih zvaničnika, oligarha i njihovih porodica. Zbog sankcija im je blokiran pristup američkim bankovnim računima i finansijskim tržištima, zabranjeno da posluju sa Amerikancima, da putuju u SAD, i mnogo više.
Posle godinu dana, kontrole izvoza i finansijske sankcije po svemu sudeći postepeno urušavaju ruske industrijske kapacitete, iako su prihodi od izvoza nafte i drugih energenata prošle godine omogućili Rusiji da nastavi da finansira katastrofalni rat u Ukrajini.
Na sastanku G20 u petak, britanski ministar finansija Džeremi Hant poručio je da "posao još nije gotov", dok je njegov francuski kolega Bruno Le Mer istakao da su "naše sankcije snažne, efikasne i pogađaju i smanjuju sve prihode Rusije".
Zaplijena imovine ruskih oligarha
Američki tužioci saopštili su u petak da su podnijeli zahtjev za konfiskaciju šest nekretnina u Njujorku i Floridi, koje navodno pripadaju sankcionisanom ruskom oligarhu, a odvojeno je podignuta i optužnica protiv ruskog državljanina za nelegalni izvoz kontraobavještajne opreme.
"Koliko god bude potrebno, Sekretarijat za pravosuđe će stajati uz naše ukrajinske i međunarodne partnere u odbrani pravde i vladavine prava", saopštio je sekretar za pravosuđe Merik Garland.
Federalni tužioci na Menhetnu saopštili su da su podnijeli civilnu tužbu za zaplijenu imovine ukupne vrijednosti 75 miliona dolara za koju se navodi da je u vlasništvu Viktora Vekselberga, koga su SAD sankcionisale 2018. godine zbog navodnog ruskog miješanja u američke izbore 2016, a zatim ponovo 2022. godine zbog veza sa Putinom posle invazije na Ukrajinu.
Dvije nekretnine - stan u Njujorku i kuću u Sautemptonu u državi Njujork - prošle godine su pretresli agenti FBI i Sekretarijata za unutrašnju bezbjednost.
U međuvremenu, Ilja Balakaev - stanovnik Moskve - optužen je da je američku opremu davao ruskoj obavještajnoj službi, kao i jednom sjevernokorejskom zvaničniku, i time prekršio američke sankcije.
