U bosansko-hercegovačkom entitetu Republika Srpska održan je skup "Srpska te zove" na kom su se okupile pristalice Saveza nezavisnih socijaldemokrata, partije Milorada Dodika i drugih partija tamošnje vladajuće koalicije.
Svrha okupljanja je najavljeno donošenje Rezolucije o Srebrenici u Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija.
"Republika Srpska će napustiti Bosnu i Hercegovinu kada se za to stvore uslovi. Jednoga dana će Banjaluka biti u sastavu Srbije, to je naša volja. Beograd je naš glavni grad", poručio je Milorad Dodik u Banjaluci.
Dodika, zvaničnik RS koji gaji bliske veze sa Rusijom, sankcionisale su Sjedinjene Države i Velika Britanija - zbog korupcije i pokušaja urušavanja Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Skupu su prisustvovali i politički predstavnici susedne Srbije.
Predsjednica Skupštine Ana Brnabić poručila je da je važno držati se zajedno - ma koliko vrijemena bila teška, a izazovi kompleksni. Poručila je da je Srbija uvek bila i biće za poštovanje Dejtonskog sporazuma.
"Deluje, nažalost, da smo jedini koji su tu poziciju uvek u potpunosti dosledno držali i nismo je nikada menjali. Istovremeno, uvek smo bili meta najprljavijih napada, besomučnih laži, samo zato što nekome ne odgovara Srbija koja je ekonomski sve snažnija, u svakom pogledu sve uspešnija i koja brine o svom narodu", rekla je Brnabić.
Usvojen izvještaj kojim se negira genocid
Prije skupa, entitetski poslanici usvojili su izvještaj Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja svih naroda u srebreničkoj regiji u periodu od 1992. do 1995. godine - kojim se negira počinjeni genocid u Srebrenici.
Poslanici, suprotno utvrđenim sudskim činjenicama uključujući i presude Haškog tribunala, utvrdili su i zaključke u kojima se navodi kako je termin „genocid” za Srebrenicu netačan.
Poslanici također, prihvatajući izvještaj, zaključuju kako je maksimalan broj ubijenih Srebreničana do 3.000, umanjujući tako broj pogubljenih.
U mezarju Memorijalnog centra u Potočarima do sada je ukopana 6.721 žrtva genocida u Srebrenici.
Nakon sjednice, organiziran je skup u centru Banjaluke kako bi političari i građani, koji su prema izvještajima stigli iz raznih krajeva entiteta Republika Srpska, zajedno negirali genocid počinjen u Srebrenici.
„Nikada nećemo pristati na kojekakve lažne rezolucije”, rekao je u obraćanju Branimir Kojić, predsjednik Skupštine Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila.
Prije nekoliko dana, lokalne vlasti u Srebrenici donijele su odluku o promjeni naziva ulica, pa bi se Ulica Maršala Tita, trebala zvati Ulica Republike Srpske, a Trg Mihajla Bjelakovića trebao bi biti preimenovan u Trg Republike Srpske.
Ovih dana u sjedištu međunarodne organizacije u New Yorku održavaju se sastanci o rezoluciji koja bi se trebala razmatrati početkom maja.
Kurt Bassuener iz Vijeća za politiku demokratizacije kaže za Glas Amerike kako je važno da se usvoji rezolucija o Srebrenici, jer je to registrirana historijska i pravna činjenica.
„Presuđen je čin genocida, a ovo je zakašnjelo međunarodno priznanje. Nisam iznenađen što Srbija lobira da se Rezolucija ne usvoji, ali sam šokiran retorikom u kojoj se pominje prijetnja miru. Međutim, to je operativni sistem po kojem rade Aleksandar Vučić i Milorad Dodik”, kaže Bassuener.
U New York su otputovali predsjedavajući Predsjedništva Bosne i Hercegovine Denis Bećirović i član Željko Komšić.
„Nastavljamo aktivnosti s ciljem usvajanja rezolucije o 11. julu kao Međunarodnom danu sjećanja i obilježavanja genocida u Srebrenici”, poručio je Bećirović putem društvene mreže Facebook.
Konsultacije su sazvale misije Njemačke i Ruande, zajedno sa stalnim misijama Albanije, Bosne i Hercegovine, Čilea, Finske, Francuske, Irske, Italije, Jordana, Nizozemsk, Lihtenštajna, Malezije, Novog Zelanda, Slovenije, Turske i Sjedinjenih Država.
Glas Amerike je imao uvid nacrt rezolucije kojom se predviđa da 11. juli bude proglašen Međunarodnim danom sjećanja na genocid u Srebrenici.
„Bez rezerve se osuđuje svako poricanje genocida u Srebrenici i pozivaju države članice da sačuvaju utvrđene činjenice, uključujući i one kroz obrazovni sistem, u cilju sprječavanja revizionizma i pojave genocida u budućnosti”, navedeno je u nacrtu rezolucije.
Zahvaljujući Rusiji, 2015. godine zaustavljena je rezolucija Vijeća sigurnosti Ujedinjenih nacija kojom bi se osudio genocid počinjen u Srebrenici u julu 1995. godine. U znak zahvalnosti tadašnjem ruskom ambasadoru u Vijeću sigurnosti Vitaliju Čurkinu koji je preminuo 2017. godine, u Istočnom Sarajevu mu je podignuta spomen ploča.
Negiranje genocida u Srebrenici konstantna je pojava u entitetu Republika Srpska, ali i susjednoj Srbiji. Genocid počinjen u Srebrenici ne priznaje ni Rusija.
Uporno negiranje genocida i odbijanje prihvatanja sudskih utvrđenih činjenica nagnalo je bivšeg visokog predstavnika Valentina Inzka da 2021. godine, na kraju mandata, nametne zakone kojima se negiranje genocida i drugih ratnih zločina, kao i veličanje ratnih zločinaca tretira kao krivično djelo.
Uprkos tome, tužioci su mahom odbacuju takve prijave. Prema dostupnim podacima, samo je jedna optužnica podignuta nakon Inzovog nametanja izmjena Krivičnog zakona Bosne i Hercegovine.
Početkom ove godine, Sud Bosne i Hercegovine potvrdio je optužnicu protiv Vojina Pavlovića što je, kao predsjednik Upravnog odbora Udruženja Istočna Alternativa Republike Srpske, u Bratuncu 2023. godine veličao Ratka Mladića, nekadašnjeg komandanta Vojske Republike Srpske osuđenog na doživotnu kaznu zatvora.
Memorijalni centar Srebrenica ipak je primijetio da je nakon Inzkovog djelovanja smanjeno negiranje genocida u Srebrenici i veličanje ratnih zločina. Izvještaj Memorijalnog centra je obuhvatio period maj 2022. - maj 2023. godine.
Nakon što su pripadnici Vojske Republike Srpske predvođeni Mladićem ušli u Srebrenicu 11. jula 1995. godine, žene, djeca i starci nastojali su spas potražiti kod UNPROFOR-a u Potočarima, a plan vojno sposobnih muškaraca bio je da se kroz šumu probiju do Tuzle, koja bila pod kontrololom Armije Bosne i Hercegovine.
U narednim danima, srpske snage, provodeći plan genocida, strijeljale su više od 8.000 hiljada dječaka i muškaraca na različitim lokacijama na području Zvornika i Bratunca. Tačne informacije o grobnicama je preteško dobiti dok se traga za oko 1.000 žrtava genocida u Srebrenici.
Prema podacima Detektora, domaći, regionalni i međunarodni sudovi osudili su do sada 54 osobe za genocid u Srebrenici i druge zločine na ukupno 781 godinu zatvora.
Ratko Mladić je osuđen na doživotnu kaznu zatvora zbog genocida u Srebrenici i drugih zločina počinjenih tokom rata Bosni i Hercegovini. Također na doživotnu kaznu zatvora osuđen je i Radovan Karadžić, ratni predsjednik entiteta Republika Srpska