Nakon što je u srijedu predsjednik Crne Gore Jakov Milatović odbio da potpiše tri zakona koje je nedavno usvojio parlament u kome većinu predvodi Pokret Evropa sad (PES) čiji je potpredsjednik, a iz te partije optužili predsjednika za navodno djelovanje u korist kadrova bivše vlade Dritana Abazovića, u javnosti je ponovo otvoreno pitanje jedinstva i stabilnosti parlamentarne većine koja podržava Vladu Milojka Spajića.
Milatović je u srijedu veče saopštio da je vratio na ponovno odlučivanje Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o privrednim društvima, Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave i Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o elektronskim komunikacijama.
Pokret Evropa sad odmah je reagovao na odluku Milatovića, navodeći da “uvažavajući činjenicu da predsjednik Crne Gore ulazi u meritum zakona nedavno usvojenih u Skupštini Crne Gore, moraju istaći da isti nisu problematični sa stanovišta ustavnosti, te da apsolutno odražavaju javni interes… a time ispunjavaju i sve preduslove da budu potpisani od strane predsjednika, kako Ustav i propisuje”.
“Da bi javnost bila upoznata, podsjećamo da izmjena Zakona o privrednim društvima ima za cilj da se stane na kraj političkim odborima direktora, kojima je bio cilj da imenuju politički obojen menadžment u punom mandatu”, rekli su u PES-u, ističući da je “posljedica nepotpisivanja ovog zakona čuvanje starog Borda direktora EPCG, instaliranog od strane 43. Vlade, čime se stvara mogućnost da članovi koje je imenovala Abazovićeva Vlada na namještenom konkursu izaberu novog izvršnog direktora u punom mandatu i po mjeri bivšeg premijera”.
Nakon reagovanja iz PES-a, iz kabineta predsjednika Crne Gore obrazložili su Milatovićevu odluku, navodeći da se u važeći tekst Zakona o privrednim društvima uvodi novi član 330b kojim se propisuje da će se „postupci sazivanja i održavanja skupštine akcionara koji su započeti prije stupanja na snagu ovog zakona, okončati po ovom zakonu, osim ako su rokovi za održavanje skupštine kraći od rokova iz člana 151a ovog zakona”.
Govoreći o razlogu vraćanja Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave Skupštini na odlučivanje, Milatović je rekao da su “usvojenim Zakonom, pored ostalog, ustupljeni prihodi opština, po osnovu dijela prihoda od poreza na dohodak fizičkih lica prema mjestu prebivališta lica koje ostvaruje dohodak, smanjeni za opštine Primorskog i Središnjeg regiona sa dosadašnjih 50 odsto na 40 odsto”.
Obrazlažući odluku o vraćanju Skupštini na ponovno odlučivanje Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o elektronskim komunikacijama, Milatović je naveo da rješenja sadržana u usvojenom Zakonu podrazumijevaju drugačiji način nadzora i kontrole kada je u pitanju Agencija za elektronske komunikacije i poštansku delatnost, gde ključnu nadzornu djelatnost, koju po važećem zakonodavstvu u odnosu na Agenciju vrši Skupština, a prema usvojenom rješenju vršiće Vlada.
Potez Milatovića osudio je i ministar ekonomskog razvoja i vicepremijer za ekonomsku politiku, Nik Đeljošaj, navodeći da je predsjednik na taj način “direktno zakinuo opštine za stotine hiljada eura prihoda od poreza na promet nepokretnosti”.
“Finalno, budući da su dva od tri zakona koji su vraćeni Skupštini iz nadležnosti ministarstva kojim rukovodim, želim upoznati javnost da su sve primjedbe Milatovića - na koje inače nema pravo, jer je kao predsjednik države neustavo preuzeo nadležnosti Vlade, netačne i predstavljaju smišljenu izmišljotinu kako bi pojedincima sačuvale fotelje, a na uštrb funksionalnosti države”, navodi se, pored ostalog, u saopštenju Djeljošaja.
Ipak, predsjednikovu odluku o vraćanju tri zakona na ponovno odlučivanje pozdravili su predsjednici Opštine Tivat Željko Komnenović i Skupštine opštine Budva Nikola Jovanović, koji su naveli da je posebno potrebno razmotriti Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave, strahujući da bi postojeće rješenje značajno umanjilo prihode od poreza na dohodak fizičkih lica u tim opštinama.
Predsjednik Skupštine Andrija Mandić saopštio je u srijedu da je, nakon odluke Milatovića, parlamentarna većina “obnovila dva zakona koja su predložena od strane grupe poslanika, dok je Vlada takodje obnovila zahtjev za zakon čiji je ona bila predlagač”.
Mandić je rekao da će se sjednica Skupštine na kojoj će se poslanici ponovo izjasniti o tri vraćena zakona održati 19. januara, odnosno “u nakraćem roku” predvidjenom poslovnikom parlamenta.
Bivši poslanik Skupštine Crne Gore Srđan Perić, ocijenio je u izjavi za Glas Amerike da su i najnoviji potezi predsjednika Milatovića jasan znak da dolazi do prekompozicije moći, kao i da u tome predsjednik države želi da ima aktivnu ulogu .
“Jasno je da u Crnoj Gori dolazi do prekompozicije moći. Jasno je da predsjednik države želi da ima aktivnu ulogu u parlamentarnom sistemu. Po mom ličnom osjećaju, on prelazi granice onoga što bi bilo ponašanje predsjednika države koji je predsjednik svih građana. On ima izrazitu političku ambiciju. Niko mu to zakonom ne zabranjuje, ali on šalje u kontinuitetu poruke koje se razlikuju od onoga što iznosi njegova stranka”, rekao je Perić i dodao da “pri tom ne govorimo o nečemu što je na nivou pluralizma unutar stranke već o strateškom razlićitom pozicioniranju o ključnim temama”.
On navodi da se, sa druge strane, “otvara politički prostor u tom sukobu gdje se on želi modelovati da se zauzima strana da li smo uz premijera ili predsjednika”.
“Ja mislim da to za razvoj političke scene nije dobro. Mi smo imali takvu jednu scenu unazad 20 i nešto godina, i ne možemo u konačnom vući tako jasne paralele sa tim sukobom sa kojim se one sada prosto nameću, ali… otvorio se prostor zbog pukotina u najjačoj stranci, koji sada neko želi iskoristiti”, rekao je i dodao da “mu se čini da predsjednik države (Milatović) uzima ulogu koja mu daje da se pokazuje kao stranački političar a ne kao predsjednik države koji je jednako blizu svakom građaninu, bez obzira na njegovu političku pripadnost”.
Perić je ocijenio da “stranka koja ima tako brz uzlet bez jasne ideološke profilacije, ima uvijek izazov kako dugoročno opstati sa tolikim parčetom moći i tolikim procentom zastupljenosti u biračkom tijelu”.
“Za nas je bitan ovaj dio - ako ta njihova unutrašnja politička neslaganja parališu politički sistem, ili dovode do odluka koje nisu u opštem interesu, tada itekako te odluke treba problematizovati, kritikovati i ukazivati na rješenja, a rješenja su uvijek vraćanje na procedure i poštovanje Ustava i zakona”, zaključio je Perić.
On je podsjetio da, sa stanovista procedura, predsjednik države ima pravo da vrati zakone Skupštini na ponovno odlučivanje, ali da je neizlaskom iz PES-a po stupanju na predsjedničku dužnost omogućio da ga iz stranke optuže za politikantstvo, i tako propustio priliku da “pokaže novu praksu i pošalje poruku da je predsjednik svih građana”.
