Dugogodišnja predsjednica Vrhovnog suda Crne Gore, Vesna Medenica, čiji je treći uzastopni mandat na toj funkciji kritikovan u posljednjem izvještaju Evropske komisije, saopštila je u srijedu da podnosi ostavku.
“Kao prva predsjednica Vrhovnog suda u nezavisnoj i suverenoj Crnoj Gori, koja se prvi put, po slovu Ustava zasniva na vladavåini prava, i XV predsjednik Vrhovnog suda Crne Gore od njegovog osnivanja 1945. godine, imala sam privilegiju i dužnost, da utičem na postupak sazrijevanja sudstva", saopštila je Medenica u obrazloženju ostavke, navodeći da sudstvo “u međunarodno priznatoj državi mora biti samostalno i nezavisno”.
“To je bio dug prema svim ranijim predsjednicima najvišeg suda, tradiciji, društvu i porodici. Činjenica da na počasnom zidu fotografija predsjednikâ, stoji jedan ženski lik, daje nadu svim ženama i djevojčicama u Crnoj Gori da možemo obavljati najviše funkcije u državi profesionalno i potpuno posvećeno, a uz spremnost na velike izazove, žrtve i odricanja”, kazala je ona.
Medenica navodi da je smatrala da je sudski sistem, tokom vršenja prethodnog mandata već izgrađen, te da su vrijednosti kojima se rukovodila kada je podnijela prijavu za novi mandat “bile usmjerene na nastavak i unapredjenje nezavisnosti, samostalnosti, odgovornosti, kvaliteta, efikasnosti i transparentnosti rada sudstva”.
"Smatrala sam da je sudski sistem, tokom vršenja prethodnog mandata već izgrađen, te da ne postoji koncentracija moći predsjednika suda, imajući u vidu njegove nadležnosti koje su važećim Zakonom o Sudskom savjetu i sudijama propisane. Sklona sam i dalje tom mišljenju", saopštila je Medenica.
Dosadašnja dugogodišnja čelnica crnogorskog pravosuđa je istakla da “početak rada u sudstvu i u ovom sudu nije bio lak”, navodeći da “naprotiv, sudovi su bili pod teretom ogromnog broja neriješenih predmeta”.
“Na nivou svih sudova, samo je 27% bilo riješenih predmeta, više od 60.000 predmeta je bilo starije od 3 gpodine, a 350.000 je bilo predmeta izvršenja na čekanju”, rekla je Medenica, navodeći da je “samo nešto manje od 30% predmeta završavano u roku od tri mjeseca, a prosječno je postupak trajao po žalbama tri godine i sedam mjeseci”.
Ona je rekla da je “samo u jednom sudu, 1.370 odluka čekalo više od godinu dana da budu pismeno izrađene”, te da je “danas slika drugačija”, navodeći da se više od 60 odsto predmeta završava u roku od tri mjeseca I da je prosječno vrijeme trajanja postupka po žalbi 120 dana.
“Ostalo je nešto manje od 2.000 predmeta izvršenja, kao i predmeta starijih od tri godine - 2.900, odnosno 0,004 na 100.000 stanovnika (mjereći po CEPEJ standardima), a samo 0,05% odluka je izrađeno van zakonskog roka sa neznatnim kašnjenjem”, rekla je, navodeći da u Vrhovnom sudu Crne Gore prosječno postupak traje 50 dana.
Prema njenim riječima, “ovi rezultati su postignuti na osnovu korišćenja mehanizama za povećanje broja sudija, upućivanje sudija u druge sudove, uvođenja prekovremenog rada i delegacije predmeta”, a “sudije, koje su postupale protivzakonito i neefikasno, bile su udaljene od vršenja dužnosti sudije”.
Evropska komisija u svom posljednjem izvještaju o napretku prema članstvu u EU izrazila je zabrinutost zbog načina na koji je tumačen Ustav Crne Gore kada je dopušteno da Medenica I treći put bude izabrana na tu funkciju.
Prema Ustavu Crne Gore, predsjednika Vrhovnog suda bira i razrješava Sudski savjet dvotrećinskom većinom, na predlog Opšte sjednice Vrhovnog suda, a mandat mu traje pet godina, dok “isto lice može biti birano za predsjednika Vrhovnog suda najviše dva puta”.