Crna Gora bi mogla do kraja naredne godine da dobije pozivnicu za članstvo u NATO, smatraju pojedini analitičari u Vašingtonu, ističući da je riječ o relativno lakoj odluci za alijansu.
Bivši američki ambasador pri NATO-u i izvršni direktor Mekejn instituta Kurt Volker razočaran je što pozivnica Crnoj Gori nije upućena ove godine.
“Ako uporedite gdje je Crna Gora danas sa prethodnim rundama proširenja NATO-a, situacija nije lošija nego što je bila u pojedinim državama kada su bile pozvane da se pridruže. Drugo, crnogorski lideri uložili su izuzetne napore poslednjih nekoliko godina da se pripreme za pozivnicu NATO-a. Mogu da se suoče sa određenim oštrim reakcijama ukoliko ne bude daljeg napretka.”
Odluka o priključenju Crne Gore trebalo bi da bude laka, smatra Volker, uz nadu da bi to moglo da se dogodi naredne dvije godine.
“To je ipak teško predvidjeti, jer ako to nismo uradili ove godine, šta još treba da se dogodi da bi se promijenila računica i u Sjedinjenim Državama i u Evropi. Tokom dosadašnjeg Obaminog mandata nije bilo proširenja NATO-a, zbog čega bi preduzimanje tog konačnog koraka moglo da bude pitanje njegovog legata.”
Majkl Halcel, visoki saradnik Centra za transatlanske odnose, pri Univerzitetu Džons Hopkins, ocjenjuje da je moguće, možda čak i vjerovatno da Podgorica do kraja naredne godine realizuje svoj cilj.
“Ne bi trebalo da postoji zabrinutost u pogledu proširenja koje bi obuhvatalo samo jednu zemlju. Zašto mora biti više od jedne zemlje, to nema smisla. Mislim da bi stanovnici drugih balkanskih država koje žele da postanu članice, ali koje još nisu ispunile uslove, bile ohrabrene pridruživanjem Crne Gore NATO-u.”
Crnogorci su, ističe Halcel, sproveli ozbiljne reforme i uprkos pojedinim problemima, nalaze se na pravom putu.
“Mislim da bi Crna Gora trebalo da bude primljena, ukoliko ispuni uslove zato što član 10 Sjevernoatlantskog ugovora kaže da bi svakoj državi u sjevernoatlantskom području koja može da unaprijedi njegovu bezbjednost, i koja je demokratski uređena, trebalo dozvoliti da se pridruži. Definitivno, ni jedna druga sila ne bi trebalo da ima pravo veta. To ne dolazi u obzir.”
Crnoj Gori u prilog ide i njen geografski položaj, smatraju naši sagovornici.
“Ukoliko Crna Gora postane članica, cijela sjeverna mediteranska obala, od Turske do Atlantika bila bi teritorija NATO”, navodi Halcel.
“Riječ je o dijelu obale koja je sa obje strane povezana sa zemljama koje su već članice NATO-a, u pitanju je mala populacija, sa malom vojskom koja relativno efikasno može da funkcioniše sa oružanim snagama NATO-a, sa kojima je već sarađivala“, zaključuje Kurt Volker.