Ruski opozicioni političar Aleksej Navalni je uoči smrti bio blizu puštanja iz zatvora u okviru razmjene zarobljenika, saopštila je u ponedeljak njegova bliska saradnica Marija Pevčik koja je ponovila optužbe da je ruski predsjednik Vladimir Putin naložio njegovo ubistvo.
Pevčik je u poruci na Jutjubu rekla da su razgovori o razmjeni Navalnog i dva neimenovana američka državljanina za Vadima Krasikova, plaćenog ubicu za rusku bezbjednosnu službe FSB koji je u zatvoru u Njemačkoj, bili u poslednjim fazama u vrijeme smrti opozicionara.
Navalni (47) je umro u arktičkoj zatvorskoj koloniji 16. februara. Kremlj je odbacio optužbe da je država bila umiješana u njegovu smrt. Na umrlici se navodi da je Navalni umro prirodnom smrću, saopštile su njegove pristalice.
"Aleksej Navalni je mogao ovde da sjedi danas. To nije metafora, to je nešto to je moglo i trebalo da se dogodi. Navalni je trebalo da bude oslobođen za par dana zato što smo dobili odluku o njegovoj razmjeni. Početkom februara, Putinu je bilo ponuđeno da se ubica, oficir FSB Vadim Krasikov, koji u Berlinu služi zatvorsku kaznu za ubistvo, razmijeni za dva američka državljanina i Alekseja Navalnog", rekla je Pevčik.
Krasikov služi doživotnu kaznu zatvora u Njemačkoj nakon što je proglašen krivim za ubistvo čečensko-gruzijskog disidenta u egzilu, u parku Tirgarten u Berlinu 2019. godine. Putin je u nedavnom intervjuu sa američkim novinarom Takerom Karlsonom signalizirao da želi da vrati Krasikova.
Pevčik je navela da je 15. februara uveče imala potvrdu da su pregovori o razmjeni zarobljenika bili u poslednjoj fazi. Navalni, kako ističe, ubijen je dan kasnije zato što Putin nije mogao da podnese da bude oslobođen.
Pevčik, koja ne živi u Rusiji, nije otkrila izvore za svoje tvrdnje niti iznijela dokaze. Dodala je da je biznismen Roman Abramovič bio uključen u dio razgovora, kao Putinov posrednik. Abramovič to nije komentarisao.
Pevčik nije imenovala američke državljane koji su trebalo da budu razmijenjeni sa Navalnim. Sjedinjene Države su ranije saopštile da pokušavaju da vrate novinara dnevnika Vol strit žurnala Evana Gerškoviča i bivšeg marinca Pola Vilana.
Obojica su zatvoreni u Rusiji po optužbama za špijunažu koje oni negiraju.
Putin, koji još nije komentarisao smrt opozicionog lidera, prethodno je rekao da ruske i američke obavještajne službe razgovaraju u vezi sa Gerškovičem, ali nije pominjao Navalnog, čije ime obično nije navodio u javnosti.
Jedan zapadni zvaničnik rekao je za Rojters da nije bilo zvanične ponude o razmjeni zarobljenika koja bi obuhvatala Navalnog, ali da su u toku bili inicijalni razgovori Rusije, SAD i Njemačke.
Dva ruska izvora rekla su za Rojters da su održani razgovori o oslobađanju Navalnog i da je razmjena bila dogovorena u principu. Portparol Kremlja rekao je da nije bio upoznat sa sporazumom o razmjeni, prenosi Fajnenšel tajms.
U međuvremenu, Kremlj je ocijenio da su apsurdne optužbe da su ruska vlasti vršile pritisak na majku Navalnog zbog sahrane, navodeći da Putin nije bio uključen u donošenje odluka o posmrtnim ostacima opozicionara.
Portparolka Navalnog rekla je u petak da su ruske vlasti dale ultimatum 69-godišnjoj majci Ljudmili: Da u roku od tri sata pristane da ga sahrani van očiju javnosti ili će u suprotnom biti sahranjen u zatvoru.
Tijelo Navalnog predato je njegovoj majci u arktičkom gradu Salehardu u subotu. Još nije poznato kada će biti sahranjen.
Pevčik je rekla da su saradnici Navalnog od početka rata u Ukrajini radili na tome da ga izvuku iz Rusije u okviru razmjene zarobljenika, koja bi obuhvatala "ruske špijune u zamjenu za političke zatvorenike".
Istakla je da su uloženi napori da se pronađu posrednici, i da je čak uspostavljen kontakt sa Henrijem Kisindžerom - koji je preminuo u novembru prošle godine - ali da zapadne vlade nisu pokazale potrebnu političku volju.
"Zvaničnici, američki i njemački, klimali su glavom. Govorili o tome koliko je važno da se pomogne Navalnom i političkim zatvorenicima, rukovali se, davali obećanja i na kraju nisu radili ništa".
