Otkazivanje rusko-američkog sporazuma o uništenju viška plutonijuma od strane Moskve predstavlja najnoviju meru kojom se umanjuje saradnja dve zemlje zbog tenzija oko Sirije. Neuspelo primirje i nastavak ruske kampanje bombardovanja doveli su američko-ruske odnose na još niži nivo, sa opasnošću, prema upozorenjima analitičara, da izmaknu kontroli.
Uporedo sa sve većim razaranjem kao posledice ofanzive na Alepo, podržane od strane Rusije, uvećavaju se i političke posledice neuspelog primirja.
Donji dom ruskog parlamenta suspendovao je sporazum sa Sjedinjenim Američkim Državama o pretvaranju plutonijuma u gorivo za nuklearne elektrane.
Kremlj je saopštio da je spreman da obnovi saradnju u zamenu za smanjenje prisustva NATO-a u istočnoj Evropi i ukidanje zapadnih sankcija zavedenih Rusiji zbog njene uloge u ukrajinskoj krizi. Međutim, ti zahtevi su nerealni kaže analitičar Kir Džajls.
“Ako uzmete primer sporazuma o plutonijumu – Rusija se od njega distancira, dok istovremeno postavlja zahteve s napomenom da će se vratiti dogovoru ukoliko Sjedinjene Države ispune određene uslove, od kojih su neki nerealni, a drugi potpuno neostvarljivi - to je samo simptom toga koliko Rusija sada ponovo oseća da može da postavlja nemoguće zahteve.”
Da je dogovor o saradnji sproveden, količina sagorelog plutonijuma bila bi jednaka količni potrebnoj za proizvodnju 17,000 komada oružja.
“Bojim se da bi to moglo da navede rusko vođstvo da raskine druge važne sporazume između SAD i Rusije na polju kontrole naoružanja, kao što je sporazum o strateškim nuklearnim snagama srednjeg dometa”, ocenjuje direktor Karnegi centra u Moksvi Dmitrij Trenjin.
Otkazivanje sporazuma se tumači kao znak pogoršanih odnosa, što se odrazilo i u upozorenju ruskih snaga u Siriji koaliciji koju predvode Sjedinjene Države da bude na odstojanju dok vrši napade na položaje ekstremista.
“Odustajanje od saradnje sa obe strane u raznim oblastima vezanim za bezbednost i odbranu čini trenutnu situaciju još alarmantnijom”, smatra Kir Džajls.
Mnogi strepe od moguće eskalacije.
“Nalazimo se u trenutku kada bi sledeća faza mogla da bude otvoreni sukob. Po meni, treba da budemo svesni rizika koji su trenutno prisutni”, kaže Dmitrij Trenjin.
SAD i Francuska navode da bi ruske akcije u Siriji mogle da predstavljaju ratne zločine. Rusija je, u međuvremenu, saopštila da namerava da u Siriji uspostavi trajne vojne baze.