Gotovo 50.000 Rusa poginulo je u ratu u Ukrajini, pokazuje prva nezavisna statistička analiza ruskih žrtava, prenosi agencija Asošijeted pres.
Dva nezavisna ruska medija, Medijazona i Meduza, u saradnji sa naučnicima sa njemačkog Univerziteta Tubingen, iskoristili su podatke ruske vlade da bi razotkrili jednu od najčuvanijih tajni Moskve - koliko je vojnika stradalo u invaziji na Ukrajinu.
Da bi utvrdili broj žrtava, koristili su statistički koncept koji je postao popularan tokom pandemije kovida 19. Na osnovu dokumenata o nasljedstvu i zvaničnih podataka o stopi smrtnosti, procijenili su koliko je - u periodu od februara 2022. do maja 2023. godine - umrlo više muškaraca mlađih od 50 godina nego što je to uobičajeno.
Ni Moskva ni Kijev ne saopštavaju pravovremene podatke o vojnim gubicima, a obje strane pokušavaju da preuveličaju broj žrtava koje je pretrpjela druga strana. Rusija je javno priznala samo smrt nešto više od 6.000 vojnika. Izvještaji o vojnim gubicima se potiskuju u ruskim medijima, navode aktivisti i nezavisni novinari. Registrovanje podataka o mrtvima postala je neka vrsta otpora: oni koji to rade suočavaju se sa maltretiranjem i potencijalnim krivičnim optužbama.
Uprkos tim preprekama, Medijazona i BBC na ruskom, u saradnji sa volonterima, koriste objave na društvenim mrežama i fotografije nastale na grobljima širom Rusije da bi napravili bazu podataka o ratnim žrtvama. Do 7. jula identifikovali su 27.423 mrtva ruska vojnika.
"To su samo vojnici koje znamo po imenu, a njihova smrt je u svakom slučaju potvrđena iz više izvora. Procjena koju smo uradili sa Meduzom omogućava nam da vidimo 'skrivene smrti', koje ruska vlada toliko opsesivno i neuspješno pokušava da sakrije", kaže Dmitri Treščanin, urednik u Medijazoni koji pomaže u istrazi.
Da bi utvrdili sveobuhvatniji broj žrtava, novinari iz Medijazone i Meduze dobili su dokumenta o nasljedstvu, podnesena ruskim vlastima. Podaci iz nacionalnog registra sadrže informacije o više od 11 miliona ljudi koji su umrli između 2014. i maja 2023. godine.
Prema njihovoj analizi, 2022. godine je otvoreno 25.000 više slučajeva nasledstva za muškarce od 15 do 49 godina, nego je to bilo očekivano. Do 27. maja 2023. godine, prekobrojnih slučajeva je bilo 47.000.
Nagli rast je u skladu sa majskom procjenom Bijele kuće da je više od 20.000 Rusa poginulo u Ukrajini od decembra, ali je niži od američkih i britanskih obavještajnih procjena ukupnog broja ruskih žrtava.
U februaru, britansko ministarstvo odbrane navelo je da je od 40.000 do 60.000 Rusa vjerovatno ubijeno u ratu. Prema procureloj procjeni američke vojne obavještajne službe, broj Rusa koji su poginuli u borbama prve godine rata bio je 35.000 do 43.000.
“Njihove brojke možda jesu tačne, a možda i nisu. Čak i ako imaju izvore u ruskom ministarstvu odbrane, podaci samog ministarstva bi mogli da budu nepotpuni. Veoma je teško utvrditi sve žrtve iz vojske, Rosgvardije, Ahmat bataljona, raznih privatnih vojnih kompanija, od kojih je Vagner najveći ali ne i jedini. Broj žrtava među zatvorenicima, koje je prvi regrutovao Vagner, a sada ministastvo, takođe je veoma nejasan, sa mnogo potencijalnih manipulacija. Statistika u stvari može dati bolje rezultate", kaže Treščanin za AP.
Mnoge ruske žrtve - kao i amputacije - mogle su da budu spriječene sa boljom prvom pomoći na frontu, saopštilo je britansko ministarstvo odbrane u ponedeljak.
Rusija u prosjeku ima oko 400 povrijeđenih i umrlih dnevno, tokom 17 mjeseci, čime se stvara "kriza" u medicinskoj pomoći na ratištu, što vjerovatno podriva zdravstvene usluge za civile u pograničnim područjima blizu Ukrajine, navelo je ministarstvo.
Dmitri Kobak, naučnik za statistiku na Univerzitetu Tubingen, koji je objavljivao izvještaje o kovid žrtvama u Rusiji, dobio je podatke o smrtnosti po godištu i rodu za 2022. godinu, od Rostata - ruskog Biroa za statistiku.
Utvrdio da je da je 2022. godine umrlo više muškaraca mlađih od 50 godina od očekivanog, što je podatak koji je u skladu sa analizom podataka o nasledstvu.
Rusi koji su nestali, ali zvanično nisu proglašeni mrtvim, kao i državljani Ukrajine koji se bore u jedinicama samoproglašenih republika Donjeck i Lugansk nisu uključeni u broj žrtava.
Kobak priznaje da ima određenih nepoznanica, naročito kada je riječ o smrti starijih muškaraca. Takođe je teško utvrditi koliko je nestalih ruskih vojnika zaista umrlo. Međutim, dodaje da ni jedan faktor vjerovatno nema neki ogroman uticaj.
Na pitanje agencije AP o istraživanju Meduze i Medijazone, portparol Kremlja Dmitrij Peskov rekao je na konferenciji za novinare da nije upoznat s obzirom na to da je Kremlj "prestao da prati" Meduzu. Peskov je takođe odbio da komentariše broj žrtava pomenut u istraživanju, navodeći da "ministarstvo odbrane daje brojeve i oni imaju primat".
Meduza je nezavisni ruski medij koji već osam godina radi u egzilu, sa sjedištem u Rigi. Ruske vlasti su je u aprilu 2021. godine označile kao "stranog agenta", a u januaru 2023. su zabranile taj mediji kao nelegalnu i "nepoželjnu organizaciju".
Moskva je takođe označila nezavisnu "Medijazonu" kao "stranog agenta" i blokirala njen vebsajt nakon ruske invazije na Ukrajinu.
