Producent i reditelj Ivan Rajtman, autor popularnih i uspešnih komedija 1970-ih i 1980-ih, među kojima je blokbaster "Isterivači duhova", preminuo je u 76. godini, saopštila je njegova porodica.
Ivan Rajtman je 1946. u Čehoslovačkoj. Majka mu je preživela koncentracioni logor Aušvic a otac mu se borio u češkom pokretu otpora. Porodica je emigrirala u Sjedinjene Države 1950. kako bi pobegla od represivnog posleratnog komunističkog režima, a zatim preselila u Kanadu.
Studirajući u Hamiltonu i Torontu, Rajtman je upoznao mlade komičare Dena Ejkrojda i Rika Moranisa, koji su mu postali dugogodišnji saradnici. Prvi veći uspeh je ostvario kao producent komedije "Životinjska kuća" 1978, zahvaljujući kojoj je Džon Beluši, zvezda programa "Saturday Night Live" postao poznat i filmskoj publici.
Sa produkcije, Rajtman je brzo prešao na režiju i snimio dva hita koja su donela filmsku slavu još jednoj zvezdi SNL-a, Bilu Mareju - "Meatballs" i "Stripes", u kome je jednu od glavnih uloga tumačio Harold Ramis, glumac i scenarista. Uspeh tih filmova je bio samo "zagrevanje" za Rajtmanov najveći hit - "Isterivače duhova", čiji je bio producent i reditelj. Scenario su napisali Ejkrojd i Ramis, dok su glavne uloge tumačili Marej, Moranis i Sigurni Viver.
Arhiva - Film "Isterivači duhova" iz 1984. bio je jedna od najuspešnijih komedija 1980-ih.
Film je bio savršeni spoj humora i kreativnih, visokobudžetnih specijalnih efekata. Zaradio je skoro 229 miliona u SAD, i postao jedna od najuspešnijih komedija tog vremena. Nastavak iz 1989. je takođe bio hit, a dobio je dva nastavka i u novom milenijumu, od kojih je drugi - "Isterivači duhova - nasleđe" režirao Rajtmanov sin Džejson, a glumilo i nekoliko zvezda iz originalnog filma.
U svojim najvećim i najboljim filmovima, Rajtman je postizao neobični balans korišćenja vrlo pažljivo, prema nekim ocenama i opsesivno pažljivo konsturisanih scenarija, i angažovanja glumaca kao što su Beluši, Ejkrojd, Marej i Moranis, naviklih na slobodnu improvizaciju u slavnoj čikaškoj trupi Second City i TV programu "SNL".
Scena iz filma "Isterivači duhova: Nasleđe". (Foto: Kimberli Frenč/Sony Pictures/AP)
Iako nijedan od kasnijih Rajtmanovih filmova nije postigao isti uspeh na blagajnama, nastavio je da snima popularne filmove, a serija komedija "Blizanci", "Policajac iz vrtića" i "Junior" preobrazila je karijeru akcionog junaka Arnolda Švarcenegera. Rajtman je takođe producirao porodične komedije "Betoven" i "Space Jam", animirano-igrani film u kome se pojavio i legendarni košarkaš Majkl Džordan.
2009. Ivan Rajtman je bio koproducent filma "U vazduhu", u kome je Džordž Kluni tumačio ulogu korporativnog stručnjaka za otpuštanje viška radne snage. Film koji je režirao njegov sin Džejson, nominovan je za Oskara za najbolji film i osvojio tu nagradu u kategoriji najboljeg adaptiranog scenarija.