Povodom Dana ratnih veterana razgovarali smo sa Kajlom Longlijem, profesorom istorije na Univerzitetetu države Arizona i autorom nove knjige o američkim borcima u Vijetnamskom ratu (Grunts: The American Combat Soldier in Vietnam).
Longli kaže da je ovom knjigom pre svega želeo da razbije stereotip koji vlada o vijetnamskim veteranima.
"Jedna
od važnih stvari koje ističem u knjizi je da je američki borac u
Vijetnamu, u proseku bio 19-godišnji mladić, u poređenju sa vojnicima u
Drugom svetskom ratu, koji su u proseku bili 26-godišnjaci. Dakle,
mladići su tek pošto su izašli iz gimnazije stavljeni u situaciju gde
neprijatelj pokušava da ih ubije, a oni treba da razaznaju ko je
prijatelj, a ko nije, i to u uslovima nesnošljive vlage i vrućine, zmija
i pijavica", objašnjava Longli.
Najgori od svega je bio povratak kući, gde su dočekani sa prezirom, dodaje on.
"Jedan
od upečatljivih događaja je povratak mladića kojem majka prve večeri
sprema pirinač za jelo. To je verovatno bilo poslednje što je želeo da
vidi na stolu. Nevoljan, seo je za sto i pomirio sa pirinčem, kada mu
se sestra obrati sa pitanjem: 'A, za koga si se ti tamo borio?'
Potresen grubom primedbom, pomislio je ako ga porodica tako nešto pita,
šta može da očekuje od američkog naroda?"
Longli kaže da
vlada nepravedna predstava o vijetnamskim veteranima, koji se u
filmovima prikazuju kao zavisnici od droge, gubitnici i ratni zločinci
"U
knjizi nastojim da razbijem taj stereotip ukazujući na uspehe koji su
postigli mnogi veterani po povratku kući. Uzmite primer senatora Čaka
Hejgela, bivšeg guvernera i senatora Boba Kerija, zakondavca Maksa
Klilanda, bivših predsedničkih kandidata Džona Kerija i Džona Mekejna.
Svi oni predstavljaju svoju generaciju na najbolji način", ističe Longli.
Za razliku od veterana Drugog svetskog rata, o kojima se do danas vodi
računa, vijetnamski veterani su ignorisani, tvrdi Longli.
"Nikada
se nije dogodilo da se generacija ratnika vrati kući i sama sebi gradi
spomenik, kao što su to vijetnamski veterani učinili svojim sredstvima
podigavši memorijal u Vašingtonu. Čak su ih i veterani Drugog svetskog
rata nipodaštavali. Nisu im dozvoljavali pristup svojim boračkim
organizacijama i govorili su da se nisu borili u pravom ratu. Morali
su sve sami da organizuju. Danas se na vijetnamske borce gleda bolje,
ali sami su morali da se bore za poštovanje u društvu".
Međutim, vijetnamski veterani izražavaju solidarnost sa borcima u Iraku i Avganistanu.
"Veterane
iračkog i avganistanskog rata društvo više poštuje, ali bojim se da će
i oni biti ignorisani. O njihovim potrebama se ne vodi dovoljno
računa. Međutim, oni se često oslanjaju na vijetnamske veterane, koji
ne samo što su razradili mreže, koje efikasno pomažu bivšim borcima,
nego dobro znaju šta znači geriliski rat, gde nema linije fronta i gde
je neprijatelja teško prepoznati. Oni spremno prihvataju veterane
iračkog i avganistanskog rata".
Kajl Longli, kaže da
je svojom knjigom o veteranima Vijetnamskog rata želeo da oda
poštovanje generaciji koja je nezasluženo trpela kritiku i nemar. "Odluku da se taj rat povede nisu doneli borci, vijetnamski veterani su se odazvali pozivu da brane svoju zemlju", zaključuje on.