Grupa američkih kongresmena zatražila produbljivanje odnosa sa Srbijom

Vašington — 

Grupa članova američkog Kongresa zatražila je od američkog predsednika Džoa Bajdena da produbi veze između Sjedinjenih Država i Srbije.

Šesnaest kongresmena u pismu ukazuju na aktuelni trenutak odnosa dve države, koje su 2021. obeležile 140 godina diplomatskih odnosa, ali su podsetili i na vremena tokom Prvog svetskog rata, ali i na period dok je Srbija bila deo nekadašnje Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.

Pismo je na svom Tviter nalogu objavio ambasador Srbije u Vašingtonu Marko Đurić.

Srbija je u tekstu predstavljena kao država koja uprkos tome što nije članica Severnoatlantske alijanse (NATO), sa Sjedinjenim Državama održava čvrste odbrambene i bezbednosne veze.

“Beograd sprovodi znatnu većinu zajedničkih vojnih vežbi sa Sjedinjenim Državama i drugim članicama NATO-a. Srbija je članica Globalne koalicije za borbu protiv Islamske države koju predvode SAD i razvija aktivno partnerstvo sa Nacionalnom gardom Ohaja. Gledano po glavi stanovnika, Beograd je jedan od najvećih evropskih doprinositelja mirovnim misijama širom sveta, što ilustruje kako je Srbija u poslednje dve decenije prošla kroz izuzetnu transformaciju od države koja je bila uvoznik – do države koja bezbednost izvozi”, ukazuju u pismu američkom predsedniku članovi Kongresa.

Takođe, potencira se i ekonomski napredak Srbije i navodi da je ostvarila jednu od najvećih stopa rasta u Evropi – dok je, kako je ukazano, stopa nezaposlenosti prepolovljena u periodu od 2012. godine.

Ne propustite: Obeležavanje 140 godina diplomatskih odnosa Srbije i SAD: Saradnja, partnerstvo i razumevanje

“Prema podacima Privredne komore Srbije, sektori novih tehnologija i inovacija sada predstavlja 10 odsto bruto domaćeg proizvoda Srbije i raste za 25 procenata svake godine. Američke kompanije doprinele su ekonomskom uspehu Srbije sa više od 4 milijarde dolara investicija i zapošljavanjem više od 20.000 radnika u zemlji. Ove kompanije uključuju NCR, Bol pekidžing, Koka Kola, Majkrosoft, Orakl, FIS, IBM i mnoge druge. Sjedinjene Američke Države i Srbija su 2018. godine potpisale Memorandum o razumevanju i saradnji u infrastrukturnim projektima, a Behtel sada gradi prvi autoput u Srbiji spreman za 5G tehnologiju - projekat Moravskog koridora vredan milijardu dolara”, istaknuto je u dokumentu.

Američki kongresmeni osvrnuli su se i na regionalni projekat Otvorenog Balkana – inicijative koju trenutno čine Albanija, Severna Makedonija i Srbija.

“Reč je o inicijativi tri zemlje koje nastoje da prošire komercijalna partnerstva, neguju izraženije međuljudske i pripreme za obaveze punopravnog članstva u Evropskoj uniji, kojoj svi zaslužuju da se pridruže. Važno je primetiti da dinamika i principi dokazuju zajedničke težnje Srbije i Sjedinjenih Država za uključivanjem Balkana u okvire čitave Evrope koja je slobodna i u miru”, precizirano je u tekstu.

Između ostalog potpisnici pisma 140 godina diplomatskih odnosa dve zemlje vide kao prekretnicu za produbljivanje budućih odnosa dve države.

Ne propustite: Potpisani sporazumi o tržištu rada, poljoprivredi u okviru inicijative Otvoreni Balkan

“Neka budućnost prikaže i proceni svakoga prema sopstvenom radu i dostignućima“, citirane su reči, kako je u tekstu naznačeno, srpsko-američkog naučnika Nikole Tesle.

Istaknuto je i da nema mnogo zemalja koje, kako je navedeno, dele tako dugu istoriju diplomatskih odnosa.

“Sjedinjene Države i Srbija bile su bliski saveznici tokom Prvog i Drugog svetskog rata kada su se Amerikanci i Srbi borili rame uz rame za očuvanje slobode u Evropi i širom sveta. U Prvom svetskom ratu, prema podacima sa Pariske mirovne konferencije 1919. Srbija je izgubila 53 odsto muške populacije između 18 i 55 godina i 28 procenata ukupne populacije. Te reagične žrtve su povezale naše narode. Da bi demonstrirao američku solidarnost sa srpskim saveznikom, predsednik Vudro Vilson naložio je podizanje zastave Srbije nad Belom kućom. Tada je i poručio da uprkos tome što su teritorija Srbije i domovi opustušeni – duh srpskog naroda nije slomljen”, navodi se u pismu članova američkog Kongresa predsedniku Bajdenu.

Ne propustite: General-major Džon Haris: Srbija odlučuje sa kim će sarađivati

U dokumentu se ukazuje i da Srbija tokom Prvog svetskog rata, iako na udaru brutalne sile, nije odustala da se bori za svoju slobodu i nezavisnost.

"Kada je sredinom veka ponovo izbio kontinentalni rat, Sjedinjene Države i Srbija su nastavile borbu za slobodu. Srbija se pokazala kao važan kritički saveznik i iskren prijatelj Sjedinjenih Država. Tokom operacije Halijard, hiljade Srba rizikovalo je svoje živote da spase vi[e od 500 američkih pilota koji su oboreni iznad Srbije. Srbija je 2020. godine svečano otvorila spomenik u obliku vojnog transportnog aviona SAD u znak sećanja na operaciju Halijard”, ukazano je u pismu.

Podseća se da je tokom perioda Hladnog rata Srbija bila deo komunističke Jugoslavije – ali je, uprkos tome, Beograd nastojao da očuva nezavisnost od Sovjetskog Saveza i razvija bliskost sa Sjedinjenim Državama.

Ne propustite: Godfri na godišnjici misije Halijard: Odnosi SAD i Srbije zasnovani na zajedničkim vrednostima

“Uprkos tome što je bila komunistička zemlja van Severnoatlantske alijanse (NATO) i Evropske zajednice sarađivala je sa Sjedinjenim Državama u sprečavanju sovjetske dominacije u Evropi i na unapređenju naših zajedničkih interesa. Srbija je danas nezaobilazan partner Sjedinjenih Država na regionalnom i globalnom nivou. Beograd je nedavno pokazao partnerstvo pruživši utočište za više 60 avganistanskih uposlenika Radija Slobodna Evropa i njihovih porodica”, precizirano je u pismu članova američkog Kongresa predsedniku Džou Bajdenu.