Srbija je dobila dve nove zaštićene prirodne oblasti – spomenike prirode Pećinski sistem Samar i Tupižničku ledenicu. Reč je o pećinskom sistemu koji je severoistočni deo planine Kalafat u opštini Svrljig i kraškoj jami Tupižnička ledenica u južnom delu istoimene planine, kod Knjaževca.
Ovi spomenici prirode svrstani su u prvu kategoriju zaštićenog područja od nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja, radi očuvanja geoloških, geomorfoloških, hidrografskih, hidrogeografskih i bioloških vrednosti tunelskog pećinskog sistema i kraške jame.
Uredbama Ministarstva zaštite životne sredine, koje su stupile na snagu, zabranjen je ulazak u pećinu i ledenicu radi naučnih istraživanja bez pismene saglasnosti i pratnje upravljača, lomljenje i uništavanje pećinske i jamske morfologije, izvođenje radova u pećini i jami radi uređenja, kao i bacanje smeća, sakupljanje biljaka i hvatanje, uznemiravanje i ubijanje pećinske entomofaune.
Vlada Srbije je ova dva spomenika prirode poverila na upravljanje javnom preduzeću Srbijašume, a sredstva će biti obezbeđena iz republičkog budžeta, od naknade za korišćenje zaštićenog područja i prihoda Srbijašuma.
Tupižnička ledenica čija je ukupna površina 1 ha 23a 89 m², nalazi se u državnoj svojini, a u slučaju pećinskog sistema Samar veći deo pripada državi (34,76 ha), dok je ostatak (21,74 ha) je u privatnom vlasništvu.
Na ovom području očuvaće se, kroz posebnu zaštitu, i vrste kao što su klasasta habulica, zdravac, zečja soca, jetrenjača, gujin češalj.
Spomenika prirode Pećinski sistem Samar, Foto: M. Kličković
Spomenik prirode Pećinski sistem Samar značajan je i kao stanište retkih i endemičnih vrsta životinja i insekata, naročito vrste zglavkara gujinog češlja, više vrsta slepih miševa, velikog potkovičara, malog potkovičara, dugoprstog večernjaka i fosilnih nalaza životinja iz pleistocena i holocena.