Analitičari: Sporna argumentacija Haškog tribunala

Majkl Halcel, visoki saradnik Centra za transatlantske odnose na Univerzitetu Džons Hopkins

Teško mi je da povjerujem u opštu karakterizaciju ratnih sukoba na Balkanu i ocjenu da su dobrovoljačke jedinice imale isključivo političku svrhu, rekao je Majkl Halcel, dok je Danijel Server argumentaciju presude ocenio problematičnom

Viši saradnik Centra za transatlantske odnose na Univerzitetu Džons Hopkins, Majkl Halcel, rekao je za Glas Amerike da ne može da sudi o današnjoj odluci Haškog tribunala da oslobodi Šešelja, ali i da nije saglasan sa opštom karakterizacijom ratnih sukoba na Balkanu u presudi.

“Nemoguće je i nerazborito da ja, ili bilo koji pojedinac koji je udaljen hiljade kilometara, ocjenjuje odluku suda čije sudije su razmotrile hiljade stranica dokumenata i ispitivale ljude više godina. I ne mogu da kažem ništa o komandnoj odgovornosti gospodina Šešelja. Međutim, želim da istaknem da donošenje odluke o tome da li je pojedinac nevin ili kriv nema nikakve implikacije po grupnu nevinost ili krivicu. Ja ne vjerujem u grupnu nevinost ili krivicu. Vjerujem da je tokom ratova na Balkanu bilo Srba koji su se loše ponašali, činili krivična djela i Srba koji su se ponašali na moralno ispravan način. Isto je slučaj sa Hrvatima, Bošnjacima i drugima. Postoje dobri i loši ljudi. Nekada mijenjaju ponašanje, barem u retoričkom pogledu. Više puta sam rekao da je jedan bosanski Srbin koji se ponašao na moralan i ispravan način bio Milorad Dodik, s čijom se politikom na položaju predsjednika Republike Srpske u suštini ne slažem, ali se on časno ponašao tokom rata. Međutim, teško mi je da povjerujem u opštu karakterizaciju rata u presudi i ocjenu da su dobrovoljačke jedinice imale isključivo političku svrhu i da nisu formirane da bi se terorisali ljudi. To je, iskreno, u suprotnosti sa svim onim što sam lično video i što sam pročitao u kontekstu rata u Bosni, kao i u Hrvatskoj i Krajini. Zaista mi je teško da razumijem kako je Tribunal mogao da donese tako široku presudu o političkoj namjeri. Jednostavno se ne slažem s tim.”

Halcel ocjenjuje da bi presuda mogla da utiče na odnose Srbije i Hrvatske.

“Međutim, uvijek postoji nada da će prevladati razum da su političari na vrhu zreli i da neće podleći predrasudama. To važi i za moju zemlju. Postoje političari koji pokušavaju da podijele ljude, a ne da ih ujedine. Nadam se da se to neće dogoditi. Jednostavno, nikada nisam mogao da razumijem ljude koji personalizuju ove stvari. Da moram da branimo nekog ko je optužen za krivično djelo, a ko pripada mojoj etničkoj ili vjerskoj grupi. To je besmislica. U stvari bi trebalo da bude suprotno. Nažalost, ima ljudi koji smatraju da moraju da brane nekog iz njihove grupe, bez obzira na to šta su on ili ona uradili.”

Server: Sporna argumentacija presude

Za komentar smo se obratili i uglednom balkanologu Danijelu Serveru, koji je rekao da prihvata presudu koja, kako je rekao, “Šešelja ne oslobađa krivice, već navodi da on nije odgovoran za zločine koje su počinili njegove pristalice i regruti." Server, međutim, smatra “problematičnom argumentaciju presude, koja sugeriše da sudije ne razumeju šta se stvarno događalo u Hrvatskoj i u Bosni i Hercegovini početkom 1990-tih.”