Prije deset godina izbio je rat između Rusije i Gruzije zbog separatističkog regiona Južne Osetije, koju je Moskva kasnije priznala kao nezavisnu. U sukobu, koji je trajao samo pet dana, poginule su stotine civila, dok je više od 20 hiljada ljudi ostalo bez domova.Posljedice konflikta osećaju se i danas.
U bivšem Sovjetskom Savezu, razlike između Rusa i Gruzjaca bile su prikrivene zbog nacionalističke politike tadašnjeg diktatora Josifa Staljina. Međutim, postale su očigledne u avgustu 2008. godine kada je izbio rat između Rusije i Gruzije, koje su se međusubno optuživale za sukob.
Stvarni povod za konflikt bio je geopolitički spor s obzirom na to da se tadašnji gruzijski predsjednik Mihail Sakašviili zalagao za pro-zapadnu politiku i članstvo u NATO-u. To je podstaklo tenzije, nezadovoljstvo, a zatim i reakciju Kremlja.
“To je bio pokušaj da se pokaže svima da Rusija može mnogo toga da uradi: da okupira ili organizuje agresiju na bivšu sovjetsku teritoriju, što je bilo neočekivano”, ističe Aleksej Malašenko sa Univerziteta Nortistern.
Rusija je za pet dana natjerala gruzijsku vojsku na povlačenje – da bi se kasnije suočila sa međunarodnom osudom zbog priznavanja nezavisnosti separatističkih gruzijskih regiona Abhazije i Južne Osetije. Uprkos pobjedi, Moksva je bila zabrinuta zbog problema s kojima su se njene snage suočavale na ratištu.
Žica između separatističkog regiona i teritorije koju kontroliše Gruzija
“Gruzijski rat doveo je do pokretanja ogromnog i veoma skupog ruskog programa naoružanja, jer se smatralo da ruski vojnici nisu postigli dobre rezultate uprkos pobjedi. Nisu postignuti politički i strateški ciljevi”, smatra vojni analitičar Pavel Felgenhauer.
Lekcije naučene iz tog rata kasnije su primijenjene na Ukrajinu, koja se takođe zalagala za integraciju sa Zapadom. Tokom aneksije Krima 2014. godine, a zatim i rata na istoku zemlje, angažovana je mnogo impresivnija ruska vojska.
“Sada imamo vojsku koja je mnogo bolje naoružana, sa boljom logistikom i spremnija za borbu”, ocjenjue Felgenhauer.
Odnosi Rusa i Gruzina su se vremenom poboljšali. Trgovina i turizam su u porastu, a gruzijska kultura cvjeta, čak i u Moskvi. Međutim mogućnost članstva Gruzije u NATO-u prijeti da ponovo podstakne tenzije, dok je status gruzijskih separatističkih regiona gdje su stacionirani ruski vojnici i dalje kontroverzan.
“Niko u Gruziji ne želi rat. Ljudi su za mir, što međutim ne znači da bi se zbog mira i dobrih odnosa sa Rusijom odrekli dijela svoje teritorije”, kaže Kahaber Gogotišvili iz gruzijske pravoslavne crkve u Moskvi.
Deset godina kasnije, vlada krhki mir. Pojedini smatraju da će biti potrebno više od molitvi da tako i ostane.