Temperature na Arktiku su proteklih dana porasle iznad nule, što je ponovo podstaklo strahovanja da klimatske promjene utiču na atmosferu i dovode do bržeg topljenja ledenog pokrivača, nego što se prvobitno procjenjivalo. Područje Arktika se zagrijava dva puta brže od globalnog prosjeka, dok se veći dio Evrope istovremeno suočava sa velikom hladnoćom. Pojedini naučnici vjeruju da su ta dva događaja povezana.
Svalbard se nalazi visoko iznad Arktičkog kruga. Iako je u tom području i dalje zima, a sunce se neće pojaviti iznad horizonta još tri nedelje, led se ipak topi.
Motorne sanke zaglavljene su u blatnjavoj vodi. Tokom poslednjih 30 dana, temperature su porasle za 10 stepeni Celzijusa iznad prosjeka. Prema podacima meteoroloških stanica, temperature su porasle iznad nule čak i na Sjevernom polu.
“Ovakvih slučajeva zagrijavanja tokom zime bilo je i ranije. Međutim, oni postaju uobičajeniji i intenzivniji, i traju duže”, kaže klimatolog u NASA-i, Alek Peti.
Topli sistemi niskog pritiska pokrivaju Arktik. Istovremeno, nivo zimskog ledenog pokrivača je najniži od početka mjerenja.
“U okeanima se nalaze ogromne količine toplote, i čim uklonite ledeni pokrivač, ona može da se oslobodi u atmosferu. Zbog toga vidimo dodatno zagrijavanje”, objašnjava G. W. K. Mur, sa Univerziteta Toronta.
Toplo vrijeme na Arktiku poklopilo se sa neuobičajno hladnim talasom širom Evrope. U Ukrajini, nevrijeme je dovelo do nestanaka struje. U Rimu, snijeg je prekrio Koloseum.
Rimski Koloseum pod snijegom
Prema teoriji poznatoj kao “topli Arktik, hladni kontinenti”, vjetrovi koji cirkulišu Arktikom i obično održavaju hladnoću u tom području, postaju nestabilni, uvlače sve više toplog vazduha i izbacuju hladni na niže geografske širine.
“Da li ovi hladni talasi u Evropi postaju uobičajniji zbog topljenja ledenog pokrivača i ubrzanog zagrijavanja na Arktiku? To je sporno pitanje. Nažalost, nemamo mnogo podataka o tome”, ističe Peti.
Trideset kilometara iznad, događa se takozvano Stratosfersko iznenadno zagrijavanje, koje ima ogroman uticaj na vrijeme.
“U suštini remeti vazdušne struje, odnosno snažne vjetrove koje kruže oko zemlje. I zbog toga, Evropa je sada pod uticajem istočnih vjetrova sa Sibira”, objašnjava Mur.
Kratkoročno, niske temperature izazivaju haos u saobraćaju. Dugoročno, posljedice po cijelu planetu - iako još nisu u potpunosti razmotrene - mogle bi da budu duboke.