Šafran je oduvek bio poznat kao najskuplji začin na svetu. U prošlosti je čak imao vrednost novca. Cvet od kojeg se pravi šafran raste uglavnom u delovima Evrope, Irana i Indije. Jedna američka kompanija koja pokušava da “uzgaja mir” sada skreće pažnju na ovaj drevni začin i pokušava da otvori nova tržišta za šafran koji raste u Avganistanu.
U kafeu Babariba u severnom delu Čikaga koristi se jedan sastojak koji bi glavnog kuvara Meta Holmsa mogao ili da vine u nebesa ili da mu uništi karijeru.
“Koristimo ga u paeljama, koje su glavno jelo ovde u Babaribi, kao i u dezertima i u još nekim jelima. Veoma je važno da imamo visokokvalitetni šafran”.
To je obavezan sastojak svake kuhinje u Aziji, na Bliskom istoku i na Mediteranu, ali ne toliko u Sjedinjenim Državama gde šafran – i pored činjenice da predstavlja tržište vredno 60 miliona dolara – nije toliko poznat. “Rumi spice”, dobavljač šafrana za Holmsa, želi to da promeni.
“Naziv firme je po Džalaludinu Rumiju, pesniku i filozofu iz 13. veka koji je rođen na prostoru današnjeg Avganistana, i bio je sufi mistik. Jedna od njegovih poznatih izreka je – gde su ruševine, tu je nada da se nađe blago”, kaže Kimberli Džang, osnivač kompanije Rumi Spice.
Kimberli Džang i Kit Elejniz su osnovali “Rumi Spice”. Oboje su veterani koji su služili u američkoj vojsci u Avganistanu, odakle su se vratili sa iskustvom koje prevazilazi borbe.
“Nikada nisam mogao da odlučim da samo odem u Avganistan, da provedem neko vreme, i onda da odem i da nikada više ne pomislim na to mesto, pogotovo kada razvijete odnose sa ljudima koji tamo žive”.
Ti odnosi predstavljaju kičmu poslovne strategije “Rumi Spice”-a – povećati potražnju u Sjedinjenim Državama za šafranom, koji proizvode avganistanski farmeri koje su upoznali u provinciji Herat.
Abdula Faiz je kancelar Univerziteta u Heratu, koji sarađuje sa Univerzitetom Perdju iz Indijane u cilju uspostavljanja specijalnog programa sa avganistanskim uzgajivačima šafrana i otvaranja novih tržišta za njih.
“Sekretarijat za tehnologiju hrane će farmere podučiti kako da higijenski proizvode šafran”.
“Dobra stvar u vezi sa Rumijem je što imamo prvoklasni proizvod koji je fantastičan za korišćenje. Tako da zapravo činite dvostruku uslugu ovim programom koji pomaže farmerima u Avganistanu i ženama, i predstavlja pozitivan podsticaj a ne samo prodaju proizvoda, to je najbolje iz oba sveta”, navodi Met Holms, osnivač kompanije Rumi Spajs.
Investitori prate dešavanja. “Rumi Spice” je dobio obećanje za ulaganje 250.000 dolara od preduzimača Marka Kubana tokom televizijske emisije “Shark Tank”, što predstavlja pozivitan signal da veruje u “Rumi Spice” i otvara potencijal za prodaju šafrana koji se uzgaja u Avganistanu.