Od kraja leta širom Srbije gorele su njive, pašnjaci, livade, tršćaci, šume, pa čak i voćnjaci koji su uglavnom uzrokovali nesavesni građani. Bilo je i ljudskih žrtava, a protivzakonito paleći suvu vegetaciju dovodeni su u opasnost hiljade biljnih i životinjskih vrsta, retka staništa, zaštićena područja, privatnu imovinu.
Ove jeseni izgorele su ogromne površine u zaštićenim područjima poput Deliblatske peščare, Karaš-Nere, Okanja, Carske bare, Titelskog brega, Ponjavice, vršačkog Malog rita, kao i delovi značajnih i ekološki vrednih područja poput Svrljiških planina i Suve planine.
“Milioni života biljaka i životinja nepovratno su izgubljeni. Naše ptice selice neće imati gde da se vrate na proleće, a desetine hiljada ptica koje zimuju u Srbiji ostale su bez zaklona i hrane. Posebno su ugožene ptice koje žive u pojasevima stare i visoke trske koji su za njih jedinstven dom,” objašnjava Milan Ružić iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije.
Izgled terena posle požara u Vojvodini, Foto: Jožef Gergelj
Jožef Gergelj, proslavljeni ornitolog i fotograf prirode iz Sente, ovih dana pripremao se za dolazak ždralova koji na svom epskom putu seobe redovno svraćaju u nepregledna polja banatskog Potisja. No, sada će ih umesto mora trske i slatinskih pašnjaka dočekati negostoljubiva izgorela ravnica u kojoj nema niti zaklona niti hrane.
„Više od trideset godina u ovom ritu pratio sam život retkih i ugroženih ptica gnezdarica poput kašičara, velike bele čaplje, eje močvarice, modrovrane, modrovoljke i brkate senice. Beležio sam svaki trenutak njihovog života i radovao se novim susretima. To carstvo divljine i lepote sada je nestalo u trenu. Ljudska nebriga i bahatost glavna su pretnja po opstanak Planete, pa i samog čoveka,” kaže Joška Gergelj.
Ždralovi su jedna od ptičijih vrsta ugrožena nelegalnim paljenjem strnjike
Paljenje strnjike i suve vegetacije ozbiljan je prekršaj koga sa razlogom zabranjuje više zakona Republike Srbije. No, čini se da ne postoji dobar mehanizam za kontrolu i sprečavanje ovakvog pogubnog ljudskog delovanja. Iako dobar deo naših polja, makar na papiru, nadziru poljočuvarske i lovočuvarske službe koje bi morale da budu prvi i glavni izvor informacija, ove godine vatrogasne službe beleže rekordan broj poziva za pomoć.
Zakonom o zaštiti od požara zabranjeno je spaljivanje bilo koje vrste otpada na otvorenom prostoru, a predviđene novčane kazne za fizička lica su od 10.000 do 50.000 dinara, a za pravna od 300.000 do milion dinara.
Za sada iz MUP-a Srbije, posle požara u rezervatu prirode Carska bara, saopšteno je da je uhapšen osumnjičeni, dok se za ostale istrage ministarstvo nije oglašavalo.