“Ovdje je đavo odnio šalu", konstatacija je Radoja Cerovića crnogorskog psihologa i eksperta za komunikacije povodom trenutne epidemiološke situacije i učestalog kršenja mjera protiv širenja koronavirusa u tom zemlji.
"Molim vlast i opoziciju, predstavnike nauke, ali i vjerske instuticije, i na kraju, same građane Crne Gore, da što prije vaspostave prije svega vladavinu razuma. Mogu da shvatim razne političke okolnosti i potrebe, ali ne smijemo dozvoliti da skliznemo sa tog puta”, rekao je Cerović u intervjuu Glasu Amerike.
Prema njegovim rečima fenomen ignorisanja opasnosti poznat je u psihologiji kao mentalna odbrana od straha i neizvjesnosti i da je u Crnoj Gori tome dodatno doprinijela politička polarizacija.
“Ono sto je dodatno zakomplikovalo situaciju u Crnoj Gori je veliki problem koji je nastao usljed političke polarizacije, donekle sličnoj onome što se dogodilo u Sjedinjenim Državama, praznog hoda u efikasnoj komunikaciji koji je vladao tokom ljeta jer su političke teme dominirale nad medicinskim… Izgubljen je kontakt sa srcima ljudi”, ocijenio je Cerović.
Objasnio je da se ti odbrambeni mehanizmi manifestuju kroz negaciju - u ovom slučaju postojanja virusa, intelektualizaciju - kroz isticanje alternativnih naučnih teorija, te racionalizaciju tipa “neće to mene”, ističući da u svijetu vidimo niz pokreta zasnovanih na iracionalnim stavovima, koji se “protive” naučnim istinama.
Cerović ističe da “u aprilu, pa čak i maju mjesecu, bili smo kao jedan, svi pratili iste izvore, bili ujedinjeni protiv zajedničkog neprijatelja, pratili donacije i mjere”, navodeći da je on tada rekao da bi “u takvoj Crnoj Gori volio da živi”.
“Podjele su veoma brzo vratile stanje u ono što je kulturni šablon u Crnoj Gori - nepovjerenje, paranoja, nedostak empatije, lični interes ispred zajedničkog i slično”, ocijenio je Cerović.
Prema njegovim riječima, sveprisutne “teorije zavjere” u Crnoj Gori imaju posebno plodan teren “zbog sasvim neadekvatnog sistema naučne edukacije u skolama, njegove apstraktnosti i suvoparnosti koja ga čini neprijemčivim i dosadnim, stranim - cijelim generacijama”.
“Tim generacijama onda neki takozvani. “poznati naučnik” sa Instagrama, ali i glumac ili pjevač sa estrade, djeluju kao kredibilan naučni izvor. Oni ne mogu da znaju mnogo o pravim naučnim časopisima, o sistemu naučnih saznanja”, rekao je Cerović.
On je ocijenio da su atmosferi nepridržavanja propisanim mjerama doprinio i dio crnogorskih ljekara koji je, izlaskom na masovne skupove ili podrškom takvim okupljanjima u vrijeme epidemije, prekršio profesionalnu etiku.
“Svi ljekari i medicinski radnici koji su izašli na bilo koji skup, sa bilo kakvim patriotskim, političkim, ideološkim ili relgijskim predznakom, doveli su u pitanje svaku profesionalnu etiku. Medju njima ima ljudi koje veoma cijenim i sa kojima sam prijatelj, ali nikako ne mogu da ne kažem da su takvi stavovi jednostavno - neoprostivi”, rekao je Cerović i upitao “ko će braniti zdrav razum, nauku i medicinu, ako ljekari pokleknu pred nekim ideološkim ili političkim ciljem”, podvlači Cerović.
On je rekao da su razum, nauka i tehnologija ono što je našu civilizaciju izdiglo iz mraka i ocijenio “nedovoljnim” svako opravdanje za udaljavanje sa tog puta, navodeći da “političari, vlasti i režimi dolaze i odlaze, pa čak i religije imaju svoj rok trajanja”.
Prema njegovim riječima, Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti (NKT) je kredibilitet izgubio i prije podrške njegovih čelnika pojedinim masovnim skupovima, ocjenjujući da je komunikacija tog tijela bila “primjer nezainteresovanosti za ciljne grupe” i “jednog vrlo autoreferentnog stave, u kome je vrlo malo bitno da li do nekoga dolazi njihova poruka, da li su je ljudi razumjeli i da li je prihvataju”.
“Mlak i nekonzistentan pristup, nedosljedno sprovodjenje preporuka epidemiološke struke, ali i nedovoljna efikasnost u održavanju komunikacijske tenzije i svijesti o riziku, prepuštanje primata političkim temama u odnosu na medicinske, samo su neki od elemenata kojima je ‘izgubljena borba za srca”, rekao je crnogorski psiholog.
Cerović podsjeća da je poruka #DistancaRukeMaska# bila jasna svima, ali da je “problem to što su tokom ljeta neke druge stvari djelovale važnije, urgentnije ili prisutnije u glavama ljudi”, navodeći da “nedostatak liderske pozicije u krizi rezultira uvijek haosom i dramatičnim posljedicama”.
Govoreći o ponašanju na vjerskim skupovima, on je rekao da bi “povratak vjeri, ako se već dogadja, mogao da afirmiše zdrave i prosocijalne aspekte, vrijednosti praštanja, medjusobne pomoći i razumijevanja”.
“Ako je cijena vjere da se suspenduje nauka, pa čak i zdrav razum, ja pozivam sve da se protiv toga svim silama borimo”, rekao je i dodao da je “moguće dijeliti duhovne vrijednosti i bez suspendovanja zdravog razuma”.
Cerović je upozorio da “ako tako ne bude, ceh ce biti stravičan i platićemo ga svi, koja god bila naša ideološka opcija”.
U Crnoj Gori je u ponedeljak registrovano još 556 slučajeva oboljelih od Kovida 19 - dok je pet osoba preminulo od posljedica te bolesti. U sklopu pooštravanja antipandemijskih mjera - vlasti su zabranile napuštanje domova nakon 19 časova.
