Američki Stejt department pozdravio je u petak Rezoluciju o Srebrenici usvojenu u Skupštini Crne Gore.
Pisonero Hernandez: EU upoznata sa razrješenjem Leposavića, što prije izabrati novog ministra
Portparolka Evropske komisije Ana Pisonero Hernandez saopštila je da je EU upoznata sa odlukom Skupštine Crne Gore o razrješenju ministra Vladimira Leposavića i izrazila očekivanje da će što prije biti imenovan novi ministar pravde, ljudskih i manjinskih prava, javila je RTCG.
“Upoznati smo sa razrješenjem ministra pravde i ljudskih i manjinskih prava Leposavića od strane crnogorskog Parlamenta, u svjetlu njegovih komentara o Srebrenici. Kao što je ranije rečeno, Evropska unija odbacuje i osuđuje svako poricanje, relativizaciju ili pogrešno tumačenje genocida u Srebrenici”, rekla je Pisonero Hernandez za Radio Televiziju Crne Gore.
Ona je poručila i da se od svake zemlje koja teži da postane član EU očekuje se da se pridržava i da promoviše EU vrijednosti demokratije, ljudskih prava, tolerancije i pravde.
“To uključuje postupanje sa žrtvama genocida s krajnjim poštovanjem i dostojanstvom”, rekla je portparolka EK.
Prema njenim riječima, vladavina prava jedna je od temeljnih vrijednosti EU, te da, kao takva, predstavlja presudni element procesa pristupanja EU, koji određuje ukupni tempo pregovora Crne Gore o pristupanju EU.
„U cilju daljeg napredovanja na putu ka EU i ispunjavanja privremenih mjerila za poglavlja 23 i 24, Crna Gora treba da pojača napore na daljem napretku u reformama vladavine prava, posebno u onim oblastima koje su u nadležnosti Ministarstva pravde i ljudskih i manjinskih prava“, poručila je.
Pisonero Hernandez je naglasila i da se EU raduje saradnji s novim ministrom bude imenovan, i izrazila nadu da će se “to što prije dogoditi, kako bismo nastavili rad na Poglavlju 23”.
“Stav Sjedinjenih Država o tom pitanju je dugotrajan i nepokolebljiv. To bolno poglavlje evropske istorije nikada ne sme biti negirano niti zaboravljeno", naveo je portparol Stejt departmenta u odgovoru na upit Glasa Amerike da prokomentariše usvajanje rezolucije i smenu crnogorskog ministra pravde Vladimira Leposavića.
Burne reakcije opteretile su relacije Crne Gore i Srbije i područje Balkana dan nakon što je crnogorski parlament usvojio Rezoluciju kojom se zabranjuje negiranje genocida počinjenog u Srebrenici i smenio doskorašnjeg ministra pravde.
Osim žustre reakcije dela crnogorske javnosti koju, iako je deo vlasti, predvodi prosrpski Demokratski front, kritički tonovi zbog odluke donete u najvišem zakonodavnom telu Crne Gore, stižu od najviših zvaničnika i ministara Srbije i bosansko-hercegovačkog entiteta Republike Srpske.
Reagujući na brojne kritike crnogorski premijer Zdravko Krivokapić poručio je da Demokratski front (DF) zajedno sa Demokratskom partijom socijalista, aktuelnog predsednika Mila Đukanovića, dogovora obaranje Vlade i Skupštine Crne Gore.
“U cilju raspisivanja novih parlamentarnih izbora. Budite sigurni da su svi iz vlade i parlamentarne većine koje Demokratski front danas optužuje za izdaju, spremni da vašu i našu pobedu na avgustovskim izborima odbrane po cenu svojih života. Demokratski front je bojkotom Skupštine sada i javno postao deo parlamentarne većine sa DPS”, napisao je Krivokapić na društvenoj mreži Tviter.
Takođe, ukazao je da smatra da je Rezolucija o genocidu u Srebrenici bila nepotrebna, jer kako je rekao, produbljuje podele i sukobe u društvu.
“Pored toga u Bosni i Hercegovini nije usvojena takva rezolucija. Crna Gora je već imala usvojenu deklaraciju Evropskog parlamenta o događajima u Srebrenici”, poručio je Krivokapić.
Inače, Krivokapić je početkom aprila predložio smenu ministra Leposavića zbog negiranja da je u Srebrenici jula 1995. počinjen genocid.
Demokratski front, jedan od činilaca vladajuće koalicije u Crnoj Gori, objavio je da ne priznaje Rezoluciju izglasanu u crnogorskom parlamentu o Srebrenici.
Kako su ukazali lideri te političke grupacije Andrija Mandić i Milan Knežević time su Republika Srpska i srpski narod označeni kao genocidni. Takođe, prema njihovim tvrdnjama to znači ukidanje Republike Srpske.
“Taj dokument je za Crnu Goru sramniji od priznanja nezavisnosti lažne države Kosovo”, poručeno je na konferenciji za medije Mandića i Kneževića.
Predsednik Srbije Aleksandar Vučić je u snimljenom video obraćanju potez crnogorske Skupštine i vlasti ocenio, kako se izrazio, odlukom protiv interesa Srbije.
"Građani Srbije, narode, glavu gore, imaćemo još rezolucija i deklaracija u regionu. Sve će biti prepisane britanske rezolucije, Saveta bezbednosti i neke druge rezolucije i svi će da govore kako to nije upereno protiv srpskog naroda, a svima je jasno protiv koga su donete", ukazao je Vučić u objavi postavljenoj na profile društvene mreže Instagram.
Korak dalje otišao je aktuelni ministar policije Srbije Aleksandar Vulin – koji je zatražio da se zabrani ulazak u Srbiju onima koji su, kako je naveo, u Skupštini Crne Gore glasali za Rezoluciju o genocidu u Srebrenici.
Poslanike crnogorskog parlamenta koji su podržali rezoluciju označio je kao osobe koje su se, kako je ukazao, ispisale iz Srba, ne preciziravši u pisanoj izjavi šta to konkretno znači.
“Apsolutno neprijateljski čin”, ospervacija je Milorada Dodika predsedavajućeg predsedništva Bosne i Hercegovine i predstavnika srpskog naroda u tom tročlanom telu Bosne i Hercegovine.
Šta piše u Rezoluciji o Srebrenici?
U Rezoluciji o Srebrenici navedeno je da se na tom području tokom rata u Bosni i Hercegovini dogodio genocid. U tekstu je navedno da je na tlu Evrope posle Drugog svetskog rata, ubijeno više od 8.000 civila bošnjačke nacionalnosti.
Rezolucijom, čiji je predlagač Bošnjačka stranka Crne Gore, zabranjuje se javno negiranje postojanja ili umanjenje genocida u Srebrenici a 11. jul je proglašen Danom sećanje na žrtve Srebrenice.
Nadležne institucije se u dokumentu pozivaju na sprovodenje istraga i procesuiranja optuženih za genocid u Srebrenici, ratne zločine i zločine protiv čovečnosti.
Izraženo je i saosećanje za sve žrtve u ratovima na prostoru bivše Jugoslavije, kao i za njihove porodice i poziva sve susedne države da nastave da obezbeđuju pravdu i dugoročnu podršku preživelima.
U dokmentu se osuđuju svi pokušaji pripisivanja odgovornosti ili krivice srpskom, bošnjačkom, hrvatskom ili bilo kom drugom narodu za genocid, zločine protiv čovečnosti ili druge zločine jer, kako je ukazano, odgovornost može biti isključivo individualna, a nijedan narod ne može biti označen kao genocidan ili zločinački.
Kao razlozi za donošenje ove rezolucije navedene su pravosnažne presude Haškog tribunala i Međunarodnog suda pravde, kojima je, kako se navodi, utvrđeno da je u Srebrenici jula 1995. godine izvršen genocid sa više od 8.000 ubijenih bošnjackih civila, kao i na osnovu usvojenih Rezolucija u Evropskom parlamentu i Kongresu Sjedinjenih Američkih Država kojima se osuđuje genocid počinjen u Srebrenici.
U obrazloženju se navodi da usvajanjem ove rezolucije, Crna Gora kao punopravna članica NATO-a, pokazuje posvećenost evropskim i evroatlantskim vrednostima, čime jasno potvrđuje da je lider u regionu na planu promovisanja demokratskih vrednosti, ljudskih prava i temeljnih sloboda i suživota, kao najvećih vrednosti društva.
Podsetimo, međunarodne sudske institucije su u nekoliko navrata svojim presudama potvrdile da je nad bošnjačkim stanovništvom u Srebrenici počinjen genocid.
Međunarodni sud pravde u Hagu, presudom iz 2007. donetom po tužbi Bosne i Hercegovine protiv Savezne Republike Jugoslavije (SRJ), utvrdio je odgovornost Srbije, koja - prema mišljenju suda - nije sprečila i kaznila zločin genocida u vezi sa događajima u Srebrenici jula 1995, dok su istom presudom direktnim izvršiocima genocida označeni vojska i policija Republike Srpske (RS).
Radovan Karadžić, bivši predsednik Republike Srpske pravosnažno osuđen na doživotnu kaznu robije po jednoj tački optužnice 2019. proglašen je krivim za genocid u Srebrenici. Osim toga po sudskoj presudi odgovoran za progon, deportacije, prisilno premeštanje stanovništva, istrebljenje i širenje terora kao zločine protiv čovečnosti i kršenje zakona ili običaja ratovanja.
Ratko Mladić, bivši komandant Vojske Republike Srpske, 8. juna pravosnažno je osuđen na doživotnu kaznu zatvora za genocid i druga krivična dela tokom rata u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine.
Mladić je pravosnažno proglašen krivim po deset tačaka optužnice - za učešće u genocidu u Srebrenici, progon, istrebljenje, ubistvo, deportaciju stanovništva, prisilno premeštanje stanovništva, terorisanje stanovništva, protivpravne napade na civile i uzimanje talaca.
Brojni međunarodni činioci i države učestalo upozoravaju zemlje Balkana da ne bi trebalo da negiraju ili relativizuju pravosnažne sudske presude.
Skupština Srbije usvojila je marta 2010. Deklaraciju o osudi zločina u Srebrenici.
Deklaracija, koju je predložila tadašnja vladajuća koalicija koju je predvodila Demokratska stranka, poziva se na presudu Međunarodnog suda pravde, kojom je utvrđeno da je u Srebrenici jula 1995. godine izvršen genocid, i u tekstu se osuđuje zločin na način utvrđen presudom pomenutog suda, bez pominjanja termina genocid.
