Hiljade letova širom Sjedinjenih Država su bile otkazane ili su kasnile zbog kvara sistema za obaveštavanje pilota koji je doveo do višesatnog prizemljivanja aviona u srijedu ujutro. Letovi su tokom dana nastavljeni, ali aviosabraćaj u SAD i dalje nije u potpunosti normalizovan.
Uzrok problema još nije poznat, a iz Bijele kuće je saopšteno da nema dokaza da je riječ o sajber napadu.
"Aviosaobraćaj se postepeno normalizuje širom SAD nakon što je preko noći prestao da radi sistem 'Obaveštavanja vazduhoplovnih misija' (NOTAM) koji pruža bezbjednosne informacije posadama. Ukinuta je zabrana polijetanja. Nastavljamo da istražujemo uzrok prvobitnog problema", tvitovala je Federalna uprava za aviosaobraćaj (FAA).
Kasnilo je više od 8.700 letova, a najmanje 1.270 otkazano i zvaničnici navode da će biti potrebni sati za potpuno normalizaciju aviosaobraćaja.
FAA je ranije naložila aviokompanijama da obustave polijetanje svih aviona na domaćim linijama nakon kvara sistema za upozoravanje pilota kasno u utorak, koji je popravljen u srijedu ujutro.
Na aerodromima u Čikagu, Los Anđelesu, Njujorku i Atlanti kasnilo je 30 do 40 odsto letova.
“Problem sa sistemom tokom noći doveo je do prizemljivanja aviona zbog načina na koji se bezbjednosne informacije prosleđuju , rekao je na konferenciji za novinare sekretar za saobraćaj Pit Butidžidž i upozorio da putnici mogu da očekuju posljedice.
Predsjednik Džo Bajden naložio je Sekretarijatu za pravosuđe da istraži kvar i dodao da je uzrok za sada nepoznat. Na pitanje da li je riječ o sajber napadu, Bajden je novinarima u Bijeloj kući rekao da se to "još ne zna". Sekretar za saobraćaj je obećao je da će biti sproveden proces "da se utvrde osnovni uzroci i preporuče naredni koraci".
Federalna uprava za aviosaobraćaj saopštila je da radi na ponovnom uspostavljanju sistema kojim se piloti upozoravaju na potencijalne opasnosti na ruti leta i promjene kada je riječ o aerodromskim objektima i procedurama, a koji je prestao da obrađuje nove informacije.
NOTAM sadrži informacije ključne za letove, a koje nisu poznate dovoljno rano da bi bile proslijeđene drugim putem. Informacije mogu da budu na do 200 stranica za duge međunarodne letove i mogu da obuhvate podatke o zatvaranju pista ili upozorenja na određene opasnosti.
Kvarovi u tom sistemu su rijetki. Džon Koks, bivši pilot i ekpert za bezbjednost u aviosaobraćaju, rekao je za agenciju Asošijeted pres da se u avio-industriji godinama govori o modernizaciji NOTAM-a, ali da ne zna koliko su stari serveri koje koristi FAA.
"Letim 53 godine. Nikada nisam čuo za takav pad sistema. Tako da se dogodilo nešto neobično", rekao je Koks, ali nije mogao da kaže da li je riječ o sajber napadu.
Iz Junajted erlajnsa je saopšteno da su nastavljeni letovi te kompanije, ali su putnici upozoreni na moguća dalja odlaganja i otkazivanja. Njemačka "Lufthanza" i francuski "Er frans" nastavili sa letovima iz i u SAD.
Udruženje koje zastupa američku putničku industriju saopštilo je da je pad sistema katastrofalan i da je potrebna modernizacija infrastrukture u aviosaobraćaju.
Predsjedavajuća senatskog Odbora za ekonomiju Marija Kentvel najavila je istragu i poručila da je "javnosti potreban otporan sistem za aviosaobraćaj".
Sa američkih aerodroma u srijedu je trebalo da poleti ukupno 21.464 aviona, sa kapacitetom od gotovo 2,9 miliona putnika, prenosi agencija Rojters. Portparolka američkih vazduhoplovnih snaga saopštila je da kvarom nisu pogođeni vojni letovi zato što vojska ima svoj sistem obavještavanja, odvojen od onog koji ima federalna uprava.
Do pada kompjuterskog sistema došlo je nakon kraha u operacijama aviokompanije "Sautvest" krajem prošle godine, koji je pogodio hiljade putnika. Problemi sa zastarelom tehnologijom Sautvesta i zimsko nevreme doveli su do otkazivanje više od 16.000 letova prošlog mjeseca.
