Institut za javno zdravlje Crne Gore saopštio je da su dvije osobe bile zaražene Kju (Q) groznicom, zbog čega je Demokratska partija socijalista (DPS) pozvala ministra poljoprivrede, šumarstva i vodoprivreda Vladimira Jokovića kao i čelnike nadležnih državnih i lokalnih institucija da podnesu ostavke zbog, kako je saopšteno, “uvjeravanja građana da je groznica pod kontrolom” i da "nije prenosiva na ljude".
“Nakon što je zaraza registrovana kod građana Danilovgrada, uz prethodno demonstriranu apsolutnu neodgovornost po pitanju tretiranja širenja ove epidemije među životinjama, kao i uveravanja građana da su bezbjedni, jasno je, ono što tvrdimo od samog početka, da je ova zaraza van kontrole Vlade, državnih institutucija i Opštine Nikšić, te da su napravljeni skandalozni propusti zbog čega će neko morati da snosi odgovornost”, saopštila je poslanica DPS-a Aleksandra Despotović.
Kju groznicu izaziva bakterija koksijela burneti (Coxiella burnetii), koju prenose neke životinje kao što su krave, koze i ovce. Ljudi mogu da se zaraze tako što udišu prašinu kontaminiranu zaraženim životnjskim izmetom, urinom ili mlijekom.
Institut za javno zdravlje Crne Gore saopštio je u četvrtak da "serološki rezultati kod dvije izložene osobe ukazuju na infekciju uzročnikom Q groznice".
"Obje osobe, u trenutku testiranja, nijesu prijavile tegobe, ali su navele da su u prethodnih mjesec dana imali simptome koji odgovaraju ovom oboljenju", rekli su u IJZ.
Institut za javno zdravlje Crne Gore je podsjetio da je krajem jula ove godine, "nakon dobijanja informacije o pojavi Q groznice među životinjama u dva gazdinstva u opštini Danilovgrad" uputio epidemiološke timove i da su tada serološke analize za sve testirane osobe bile negativne na uzročnika groznice.
Od početka zaraze u Crnoj Gori, eutanazirano je veliki broj grla zaraženih goveda, a ekolozi upozoravaju da veliki broj krava još nije usmrćen jer ne postoje adekvatna mjesta za zakopavanje njihovih leševa, pa se zaraza širi i na zdrava goveda.
Ekolog Vuk Iković rekao je Vijestima da se "zaraza među govedima proširila, jer se čekalo duže od 20 dana da se ta goveda usmrte i pravilno zakopaju, pošto Crna Gora nema ni spalionicu ni stočno groblje gde se mogu zbrinjavati leševi životinja".
„Ovakva neorganizovanost je uzrokovala nepropisno zakopavanje leševa, dodatno širenje zaraze jer su leševi nepropisno transportovani i zakopavani. Na primer, parcela na kojoj su zakopane krave nije ograđena pa toj livadu mogu pristupiti i divlje i domaće živtinje koje koriste taj prostor za ispašu“, rekao je Iković.
Iković dodaje da zabrinjava to što su u Danilovgradu „usmrćene krave zakopane u blizini glavnog gradskog izvorišta, gdje je zabranjena izgradnja groblja za ljude".
„Funkcioneri su zabranili sahranjivanje ljudi, a dozvolili sahranjivanje zaražene stoke. Bakterije koje izazivaju Kju groznicu mogu opstati u zemljištu po nekoliko meseci što zavisi od sastava zemljišta. Kako možemo biti sigurni da bakterije neće završiti u gradskom izvorištu“, upitao je Iković.
On podseća da se bakterija koja izaziva Kju groznicu „prenosi domaćim i divljim životinjama između kojih se može prenositi vrstama poput krpelja ili miševa“ i objašnjava da se u "čovjekov organizam se unosi hranom - nepasterizovanim mliječnim proizvodima ili direktno preko povrijeđene kože ili ujedom krpelja.
"Najčešći izvor zaraze za čoveka je mlijeko, vuna, meso, a najviše su pogođeni stočari i veterinari“, navodi Iković koji dodaje da su u Holandiji do 2016. godine od ove bolesti umrle 74 osobe, a bolest je registrovana prvi put 2007. godine.
Pored dva nova slučaja, tokom 2024. godine Institutu za javno zdravlje Crne Gore su prijavljena dva slučaja Kju groznice kod ljudi, a oba su registrovana u junu, jedan u Bijelom Polju i jedan u Podgorici, saopšteno je iz IJZ.
IJZ je naveo da se "Rikecija Coxiella burnetii najčešće prenosi vazdušnom diseminacijom, a da se uzročnik nalazi u prašini sa površina kontaminiranih placentnim tkivom, porođajnim tečnostima i ekskretima inficiranih životinja u pogonima u kojima se obrađuju inficirane životinje ili nusprodukti, kao i u prostorijama za autopsiju".
„Čestice koje sadrže uzročnike mogu vjetrom da se prenesu na velike udaljenosti (pola kilometra i više). Prenosi se i direktnim kontaktom sa inficiranim životinjama i drugim kontaminiranim materijalom, kao što su vuna, dlake, fertilizeri i odjeća inficiranih ljudi“, navode u IJZ.
Kju groznicu kod ljudi može da izazove i nekuvano mlijeko inficiranih životinja i mliječni proizvodi dobijeni od sirovog mlijeka inficiranih životinja.
Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede nedavno je, na konferenciji za novinare, rekao da je zbog Kju groznice eutanazirano 59 grla. On je naveo da se bolest pojavila na osam farmi u Danilovgradu i Nikšiću i pozvao nadležne da provjere rad svih u tom resoru i poručio da će odgovarati svi koji su pravili propuste.
“Do sada je uklonjeno 59 grla. Ona se moraju negdje skloniti, određivanje mjesta za zakopavanje sprovodi lokalna samouprava”, pojasnio je tada Joković i istakao da će država nadoknaditi štetu farmerima.
On je, takođe, rekao da u Crnoj Gori nema dovoljno veterinara koji bi odgovorili na situaciju ukoliko bi Kju groznica uzela maha.
