Padom Berlinskog zida, što je događaj čija se tridesetogodišnjica obeležava 9. novembra, okončana je podela između komunističkog istoka i demokratskog zapada. Ujedno bio je to i simbol kraha komunizma u istočnoj Evropi, koji je, posle Drugog svetskog rata, uveo tadašnji Sovjetski savez. Time je otvoren put kasnijem ponovnom ujedinjenju Nemačke, pa je nekadašnja Istočna Nemačka deo Zapadne Evrope.
Međutim, okolnosti su se poslednjih godina drastično promenile. Ponovo je sve dublji jaz između današnje Rusije i država koje pripadaju korpusu zapadnih država zbog neslaganja u nekoliko polja međunarodne politike.
"Nemojte između Rusije i Zapada izgraditi zid kao što je bio Berlinski", poručio je Mihail Gorbačov, poslednji sovjetski lider, u autorskom tekstu napisanom za britansku agenciju Rojters uoči tridesetogodišnjice pada Berlinskog zida. Gorbačov, bivši generalni sekretar Komunističke partije i predsednik Sovjetskog Saveza (SSSR), odigrao je značajnu ulogu u događajima koji su doprineli okončanju Hladnog rata između tadašnjeg SSSR-a i Sjedinjenih Država.
Nemojte između Rusije i Zapada izgraditi zid kao što je bio Berlinski: Mihail Gorbačov
Berlin je, 1945. kada je okončan Drugi svetski rat i poražena nacistička Nemačka, bio uništeni grad. Berlinskim zidom podeljen je 1961, izgrađenim da bi se sprečili prebezi istočnih Nemaca u zapadni deo države.
U današnje vreme najvećim delom je nestao. Deo koji još postoji služi kao muzej na otvorenom. Milioni ljudi ga posete svake godine.
Posle pada Berlinskog zida, istočni Berlin je postepeno je hvatao korak sa zapadnim delom grada. Tokom godina povećana su ulaganja, izgradnja građevina i nekretnina.
Jedna od poznatih ulica u Berlinu je "Mali Damask". Tu su građani Sirije i drugi koji beže od rata otvorili firme i restorane. Pristigli su i preduzetnici iz drugih delova sveta - što je gradu dalo novi život.
Džeremi Minsberg, američki turistički vodič, kaže da se broj turista konstantno povećava.
“Odjednom su turisti počeli da dolaze shvativši da je ovo zaista dobro mesto. Oni su počeli da svima to pričaju, a, s obzirom na to da je Bregzit u toku, mnoge kompanije su odlučile da se presele u Berlin", kaže on.
Berlin je zidom podeljen 1961, izgrađenim da bi se sprečili prebezi istočnih Nemaca u zapadni deo države.
Međutim, grafiti na zidovima pokazuju frustraciju nekih građana Berlina, koji misle su pridošlice dovele do ogromnog povećanja cena iznajmljivanja stanova.
“Sve postaje preskupo. Berlin sledi primer San Franciska. Prosečni Berlinci imaju problem da idu u korak sa ljudima koji zaradjuju plate iz inostranstva. To stvara socijalni problem u gradu", ukazuje Minsberg.
Ipak ekonomija Berlina raste. Međutim, ostatak istočne Nemačke ne prolazi tako dobro. Uprkos tome što ima uspešnih gradova na istoku zemlje najveći deo bivše Istočne Nemačke je izgubio svoju industriju kada je pao zid. Fabričke hale su prazne, a milioni ljudi su izgubili posao ili se odselili.
“Oko 80 odsto istočnih Nemaca je izgubilo posao posle rušenja zida i ponovnog ujedinjenja. Mnogi građani očajnički nastoje da pronađu nešto novo, da nađu posao. Mnogi su otišli", kaže Elena Erdman - novinarka dnevnika "Die cajt".
Kako navodi Erdman, postoji jaka veza između uspona desničarskog ekstremizma i kolapsa istočnonemačke ekonomije posle ponovnog ujedinjenja Nemačke
“Desničarske stranke i Alternativa za Nemačku su se koncentrisale na istočne države i tamo su neverovatno uspešne", podvlači ona.
Skup nemačkih desničara povodom ujedinjena Nemačke, arhivska fotografija
Zvaničnica stranke Zelenih, Jana Briks, brine zbog porasta desničarskog ekstremizma u zemlji.
“Za dobru, funkcionalnu demokratiju potreban nam je veliki broj ljudi koji su odgajani na demokratski način, koji razmišljaju na demokratski način. Bojim se da ćemo to izgubiti. Naravno da sam zabrinuta. Pa ipak, mislim da nije sve izgubljeno. Još ima nade. Ali ne možemo da se ponašamo kao da je sve u redu", kaže Briks.
Trideset godina posle pada Berlinskog zida, mladi ljudi poput Jane Briks daju sve od sebe da očuvaju nemačku demokratiju.
Ali kako je pokazao nedavni desničarski teroristički napad na sinagogu u bivšoj Istočnoj Nemačkoj - antisemitizam i islamofobija i dalje su duboko ukorenjene pretnje.