SAD uložile veto na rezoluciju SB UN o primirju u Gazi, traže da obuhvati i zahtev za hitno oslobađanje talaca

Zamjenik američkog ambasadora pri Ujedinjenim nacijama Robert Vud ulaže veto na nacrt rezolucije o primirju u Gazi (Foto: AFP/Angela Weiss)

Sjedinjene Države u srijedu su uložile veto na rezoluciju Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija o primirju u Gazi, što je izazvalo nove kritike Bajdenove administracije zbog ponovnog blokiranja međunarodne akcije čiji cilj je zaustavljanje rata Izraela i Hamasa.

Savjet, koji ima 15 članica, izjašnjavao se o rezoluciji koju je predložilo 10 članica koje nisu stalne, a u kojoj se pozivalo na "hitno, bezuslovno i trajno primirje" u konfliktu koji traje duže od godinu, i odvojeno zahtijevalo oslobađanje talaca.

Protiv rezolucije su glasale samo Sjedinjene Države, koje su iskoristile pravo veta koje imaju stalne članice Savjeta bezbjednosti da blokiraju usvajanje predloženog dokumenta.

Robert Vud, zamjenik američkog ambasadora pri UN-u, rekao je da je Vašington stavio do znanja da će samo podržati rezoluciju u kojoj se eksplicitno poziva na hitno oslobađanje talaca u okviru primirja.

Ne propustite: SAD neće ograničiti isporuke oružja Izraelu, tvrde da ima napretka u pomoći Gazi

"Taoci moraju da budu oslobođeni uz trajni kraj rata. Ta dva hitna cilja su nerazdvojiva. Ovom rezolucijom se odustaje od te potrebe, i zbog tog razloga, Sjedinjene Države ne mogu da je podrže", rekao je Vud.

Vud je istakao da se Amerika zalagala za kompromis, ali da bi se tekstom predložene rezolucije poslala "opasna poruka" palestinskoj ekstremističkoj grupi Hamas da "nema potrebe da se vrati za pregovarački sto".

U izraelskoj vojnoj kampanji u Gazi ubijeno je gotovo 44.000 ljudi, a najmanje jednom raseljeno gotovo cijelo stanovništvo enklave. Izrael je kampanju pokrenuo nakon napada Hamasa 7. oktobra prošle godine, u kojem je ubijeno 1.200 ljudi i oteto 250 talaca.

Članice SB UN kritikovale su SAD zbog blokiranja rezolucije koju su predložili Alžir, Ekvador, Gvajana, Japan, Malta, Mozambik, Južna Koreja, Sijere Leone, Slovenija i Švajcarska.

"Za duboko je žaljenje to što zbog upotrebe veta ovaj savjet ponovo nije ispunio obavezu da održava međunarodni mir i bezbjednost" rekla je ambasadorka Malte Venesa Frejzer i dodala da je rezolucija bila "minimum onoga što je potrebno da počne da se rešava teška situacija na terenu".

Eksperti upozoravaju da je glad neminovna u Gazi.

Američki predsjednik Džo Bjaden, koji položaj napušta 20. januara, snažno je podržavao Izrael kojem je nastavio da šalje oružje za rat, dok je istovremeno bezuspješno pokušava da ispregovara dogovor o primirju u okviru kojeg bi bili oslobođeni taoci u zamjenu za Palestince koji su u izraelskim zatvorima, prenosi Rojters.

Nakon što je blokirao prethodne rezolucije u Gazi, Vašington je u martu bio uzdržan tokom glasanja što je omogućilo usvajanje rezolucije o hitnom primirju.

Uoči glasanja u srijedu, Britanija je ponudila novi sadržaj teksta koji bi SAD podržale kao kompromis, ali su ga odbile izabrane članice, rekao je jedan američki zvaničnik. Dodao je da su neke članice više bile zainteresovane za to da izazovu američki veto nego da postignu kompromis, i optužio Rusiju i Kinu da su ohrabrile takav stav.

Ne propustite: Gaza i Ukrajina - rani spoljnopolitički ciljevi za Trampa

Francuski ambasador rekao je međutim da se rezolucijom, koju su SAD odbacile, "veoma čvrsto" zahtijevalo oslobađanje talaca, dok je kineski predstavnik naveo da je broj ubijenih u Gazi rastao svaki put kada je Amerika uložila veto da zaštiti Izrael.

Izraelski ambasador je uoči glasanja rekao da rezolucija nije bila za mir već da "se udovolji" Hamasu, te da će "istorija pamtiti one koji su bili uz taoce i one koji su ih napustili".