Povodom druge godišnjice potpune ruske invazije na Ukrajinu i kao odgovor na smrt ruskog opozicionara Alekseja Navalnog, Sjedinjene Države su u petak sankcionisale više od 500 pojedinaca i kompanija u Rusiji, ali i u drugim dijelovima svijeta.
Od toga, Odjel za kontrolu strane imovine (OFAC), Sekretarijata za finansije SAD, sankcionisao je gotovo 300 pojedinaca i kompanija, među kojima su dvije osobe i četiri firme iz Srbije.
Za Dragana Dragaša (1982. godište) se navodi da predstavlja sekundarni rizik za sankcije, te da je razlog što se našao na listi to što je “radio ili radi u sektoru ekomomije Ruske Federacije s ciljem podrške ruskoj vojno-industrijskoj bazi”.
Isti razlog naveden je i za Marka Svorcana (1967. godište).
U saopštenju Sekretarijata za finansije navodi se da su - osim ruskih - meta sankcija i kompanije iz trećih zemalja, uključujući Kinu, Srbiju, Ujedinjene Arapske Emirate i Lihtenštajn.
Dodatno, navedeno je da je cilj sankcija uskraćivanje resursa koji su potrebni Rusiji za rat protiv Ukrajine, uključujući i sprečavanje izbjegavanja sankcija.
Za kompanije iz Srbije je u saopštenjima navedeno da su izvoznici tehnologije.
Kompanija „Kominvex DOO Beograd“, čiji je direktor i vlasnik Svorcan, “izvezla je desetine miliona dolara vrijedna dobra i opremu ruskim kompanijama za elektroniku”.
Kompanija „Soha Info DOO Novi Banovci“, čiji je direktor i vlasnik Dragaš “izvezla je elektroniku dvostruke namjene u Rusiju, vrijednu milione dolara“.
Dodatno, kompanija „Goodforwarding DOO Beograd “napravila je stotine pošiljki u Rusiju od februara 2024. godine, uključujući elektronsku robu neophodnu za proizvodnju raketa, dronova i municije”.
Za kompaniju „Research and Development Company TR Industries“ navodi se da je specijalizovana za razvoj elektronske radio opreme, obaveštajnih optoelektronskih sistema i navigacionih sistema, te da je u Rusiju “poslala stvari kao što su integrisana kola i višeslojni keramički kondenzatori”. Gllavni primalac te robe bila je ruska kompanija Aretks, koja se takođe našla na listi sankcija.
U Agenciji za privredne registre Srbije, kao direktor i vlasnik kompanije „Research and Development Company TR Industries“ naveden je Nikola Obradović.
Vlasnik i direktor kompanije „Goodforwarding“ je ruski državljanin Aleksei Moskovkin. Oni nisu na listi sankcija objavljenih u petak.
"Kominvex" je osnovan 2005. godine, a ostale tri kompanije nakon početka ruskog napada na Ukrajinu punog obima u februaru 2022.
U novembru 2023, Radio Slobodna Evropa (RSE) je objavio istraživanje sa detaljima o tri od četiri sankcionisane firme i oba pojedinca.
RSE navodi da je "Kominvex" kompanija „koja je od početka invazije na Ukrajinu do avgusta 2023, za manje od godinu i po dana u Rusiju izvezla robu u vrednosti većoj od 140 miliona dolara”.
“Trećina izvezenih proizvoda, odnosno roba vredna više od 50 miliona dolara, prema carinskim oznakama, su elektronske komponente koje se nalaze na sankcijama Evropske unije jer mogu biti korišćene u vojnoj industriji”, pokazala je analiza RSE.
RSE je pisao i o kompaniji "Soha Info", navodeći da je „od oktobra 2022. do kraja jula 2023. godine izvezla u Rusiju robu u vrednosti od 18 miliona dolara”, kao i o kompaniji “Goodforwarding”, koja je u Rusiju izvezla robu za koju su službe EU identifikovale da može da se koristi „u ruskim vojnim sistemima na frontu u Ukrajini“.
Srbija se do sada nije usaglasila sa sankcijama Rusiji, a RSE navodi da su "u ovakvom vakumu, bez zakonskih ograničenja, pojedine srpske firme zaradile milione".
Današnje sankcije Stejt departmenta i Sekretarijata za finansije za metu su imale ruski energetski sektor, kao i elektronsku, avio, vojnu i drugu industriju koja može biti iskorištena za podršku ruskim ratnim naporima. Stejt department nametnuo je i vizne restrikcije za vlasti odgovorne „za premještanje, deportaciju i zatvaranje ukrajinske djece“. Takođe, sankcije su određene i trojici zvaničnika zatvora u kojem je preminuo Aleksej Navalni.
"Ova godišnjica i smrt Alekseja Navalnog u ruskom zatvoru potpuni su i tragični podsjetnici na Putinovo drsko zanemarivanje ljudskih života, od Ukrajinaca koji trpe cijenu njegovog ničim izazvanog rata, do ljudi širom Rusije koji se usuđuju da razotkriju koruptivne zloupotrebe koje podstiču njegov režim", izjavila je američka sekretarka za finansije Dženet Jelen.
Od februara 2022. godine, uključujući i današnje aktivnosti, američka vlada je sankcionisala više od 4.000 osoba i kompanija.
