Desetine hiljada Gruzijaca izašle su na ulice prošlog proljeća protiv vladinog zakona o stranim agentima, kojeg protivnici nazivaju “ruskim zakonom”, pošto Moskva godinama koristi sličnu legislativu da bi ućutkivala neistomišljenike. Ti protesti su postali bitka za budućnost Gruzije.
Opozicija je polagala nade u oktobarske opšte izbore, ali vladajuća partija „Gruzijski san“ je osvojila 53% glasova. Posmatrači su optužili tu stranku za široko rasprostranjeno namještanje glasanja, što njeni predstavnici negiraju. Demonstranti su se potom vratili na ulice.
„Samo želim da gledamo prema Evropi a ne nazad prema rupi iz koje smo tek izašli“, kaže Salome Bahtadze, učesnica protesta.
Your browser doesn’t support HTML5
Izbori u Evropi: Test za demokratiju i miješanje Rusije
Vlada se brutalno obračunala sa učesnicima protesta i prekinula razgovore o pristupu Evropskoj uniji. Vašington je zauzvrat suspendovao strateško partnerstvo s Gruzijom.
Premijer Gruzije Irakli Kobahidze ostao je nepokolebljiv:
„Apsolutno smo posvećeni potpunom neutralisanju radikalne opozicije“.
U Moldaviji, još jednoj bivšoj sovjetskoj republici, takođe su u oktobru održani predsjednički izbori. Uprkos brojnim dokazima o miješanju Moskve, proevropska kandidatkinja Maja Sandu ponovo je izabrana na tu poziciju, nakon što je u drugom krugu dobila više od 55% glasova.
„Dragi Moldavci, danas ste dali lekciju iz demokratije“, kazala je Sandu nakon pobjede.
U susjednoj Rumuniji, desničarski kandidat Kalin Georgesku, koji se protivi zapadnoj pomoći za Ukrajinu, neočekivano je dobio najviše glasova u prvom krugu predsjedničkih izbora, iako su ankete prije glasanja pokazivale da nema ni približno toliku podršku.
Ipak, rezultate tih izbora je poništio Ustavni sud Rumunije, nakon što su bezbjednosne službe otkrile kampanju dezinformacija s ciljem promovisanja Georgeskua na društvenim mrežama. Za tu kampanju je optužena Rusija, koja to poriče.
„Kampanju ovog kandidata je podržala država suprotstavljena rumunskim interesima“, rekao je Klaus Johanis, predsjednik Rumunije.
Ne propustite: Ustavni sud Rumunije poništio rezultate predsjedničkih izboraAnalitičari kažu da se Rusija miješa u evropsku demokratiju, ali i da je to kompleksna tema.
“Uvijek bih naglasio lokalne ranjivosti, činjenicu da ponekad imate neku vrstu jaza između elite i stanovništva. A ponekad Rusija jednostavno pokušava učiniti taj jaz većim“, kaže Kostin Siobanu, politički analitičar sa Univerziteta Arhus.
Svi ovi važni izbori u 2024. godini održavali su se dok se približava treća godišnjica pune ruske invazije na Ukrajinu. Analitičari kažu da će taj rat – i odgovor Evrope na njega – nastaviti da utiče na evropsku politiku i birače.