Naučnici Džon Hopfild i Džefri Hinton dobili su Nobelovu nagradu za fiziku za otkrića i izume koji su postavili temelje za mašinsko učenje, objavilo je u utorak tijelo koje dodjeljuje nagrade.
Hinton (76) je bio naširoko priznat kao kum vještačke inteligencije i dospio je na naslovnice kada je dao otkaz u Guglu prošle godine, kako bi mogao lakše govoriti o opasnostima tehnologije kojoj je bio pionir.
"Nemamo iskustva o tome kako je imati stvari pametnije od nas", rekao je Hinton telefonom na konferenciji za novinare povodom dodjele nagrade.
"Biće divno u mnogim aspektima, u oblastima kao što je zdravstvo", rekao je Hinton. "Ali takođe moramo da brinemo o nizu mogućih loših posljedica. Posebno o opasnosti da ove stvari izmaknu kontroli."
Hopfild (91), profesor na Univerzitetu Prinston, stvorio je asocijativnu memoriju koja može pohraniti i rekonstruisati slike i druge vrste obrazaca u podacima, saopštila je Kraljevska švedska akademija nauka, koja dodjeljuje nagradu.
"Ovogodišnja dva dobitnika Nobelove nagrade za fiziku koristila su alate iz fizike za razvoj metoda koje su temelj današnjeg moćnog mašinskog učenja", navodi se u saopštenju akademije. "Mašinsko učenje zasnovano na vještačkim neuronskim mrežama trenutno pravi revoluciju u nauci, inženjeringu i svakodnevnom životu."
Dobitnici će podijeliti nagradnu sumu od 1,1 milion dolara.
Hinton, rođen u Britaniji, sada profesor na Univerzitetu u Torontu, izumio je metodu koja može autonomno da pronađe svojstva u podacima i izvrši zadatke kao što je identifikacija određenih elemenata na slikama, dodala je akademija.
Iako je napustio Gugl 2023. godine, nakon što je shvatio da bi kompjuteri mogli postati pametniji od ljudi mnogo prije nego što su on i drugi stručnjaci očekivali, Hinton je rekao da se sama kompanija ponašala vrlo odgovorno. Naveo je i da se kaje zbog nekih svojih istraživanja, ali da je postupao u skladu sa informacijama koje je tada imao.
"U istim okolnostima, učinio bih isto ponovo", rekao je on na konferenciji za novinare povodom Nobelove nagrade. "Ali brinem se da bi ukupna posljedica ovoga mogli biti sistemi inteligentniji od nas koji bi na kraju preuzeli kontrolu."
Upitana o zabrinutostima zbog mašinskog učenja i drugih oblika vještačke inteligencije, Elen Muns, predsjednica Nobelovog komiteta za fiziku je rekla: „Iako mašinsko učenje ima ogromne prednosti, njegov brzi razvoj je takođe izazvao zabrinutost za našu budućnost. Ljudi kolektivno snose odgovornost za korištenje ove nove tehnologije na siguran i etički način, za najveću dobrobit čovječanstva."
Nobelova nagrada za fiziku smatra se najprestižnijom nagradom za ovu oblast, a nastala je zajedno sa drugim nagradama, na primjer za književnost i mir, po testamentu pronalazača i biznismena Alfreda Nobela. Nobelove nagrade se dodjeljuju od 1901. godine, uz nekoliko prekida.
Osim ponekad kontroverznih izbora dobitnika nagrade za mir i književnost, fizika često izaziva najviše pažnje, a među nekim od bivših dobitnika su i naučne superzvijezde poput Alberta Ajnštajna i Nila Bora.
Prošle godine nagradu za fiziku su dobili Pjer Agostini, Ferenc Kraus i Ane Luije, za rad na stvaranju ultra-kratkih impulsa svjetlosti koji mogu dati snimak promjena unutar atoma, što potencijalno može olakšati otkrivanje bolesti.
